Jump to content

टेम्पलेट:Infobox silicon

विकिपीडिया से
Silicon,  14Si
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/ˈsɪlɪkən/ (SIL-ə-kən)
रूपरंगcrystalline, reflective with bluish-tinged faces
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)[28.08428.086] conventional: 28.085
पीरियाडिक टेबल में Silicon
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
C

Si

Ge
aluminiumsiliconphosphorus
परमाणु नंबर (Z)14
ग्रुपgroup 14 (carbon group)
पीरियड3
ब्लॉकp
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Ne] 3s2 3p2
Electrons per shell
2, 8, 4
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप1687 K ​(1414 °C, ​2577 °F)
उबाल ताप3538 K ​(3265 °C, ​5909 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)2.3290 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)2.57 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पी50.21 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी383 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी19.789 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1908 2102 2339 2636 3021 3537
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−4, −3, −2, −1, +1[1] +2, +3, +4 (an amphoteric oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 1.90
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 786.5 kJ/mol
  • 2nd: 1577.1 kJ/mol
  • 3rd: 3231.6 kJ/mol
  • (more)
एटॉमिक रेडियसempirical: 111 pm
कोवैलेंट रेडियस111 pm
वान डर वाल्स रेडियस210 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरface-centered diamond-cubic
Diamond cubic crystal structure for silicon
Speed of sound thin rod8433 m/s (at 20 °C)
थर्मल ऍक्सपैंशन2.6 µm/(m·K) (at 25 °C)
थर्मल कंडक्टिविटी149 W/(m·K)
इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिविटी2.3×103 Ω·m (at 20 °C)[2]
बैंड गैप1.12 eV (at 300 K)
चुंबकी क्रमdiamagnetic[3]
यंग्स माड्युलस130–188 GPa[4]
शियर माड्युलस51–80 GPa[4]
बल्क माड्युलस97.6 GPa[4]
पोइसंस रेशियो0.064–0.28[4]
मोहो हार्डनेस7
सीएएस (CAS) नंबर7440-21-3
इतिहास
नाँव धराइलafter Latin 'silex' or 'silicis', meaning flint
प्रेडिक्ट भइलAntoine Lavoisier (1787)
खोज आ पहिला बिलगावJöns Jacob Berzelius[5][6] (1823)
नाँव  धइलेंThomas Thomson (1817)
silicon के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
28Si 92.23% 28Si is stable with 14 neutrons
29Si 4.67% 29Si is stable with 15 neutrons
30Si 3.1% 30Si is stable with 16 neutrons
32Si trace 153 y β 13.020 32P
|

References

  1. Ram, R. S.; et al. (1998). "Fourier Transform Emission Spectroscopy of the A2D–X2P Transition of SiH and SiD" (PDF). J. Mol. Spectr. 190: 341–352. PMID 9668026.
  2. Eranna, Golla (2014). Crystal Growth and Evaluation of Silicon for VLSI and ULSI. CRC Press. p. 7. ISBN 978-1-4822-3281-3.
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 Hopcroft, Matthew A.; Nix, William D.; Kenny, Thomas W. (2010). "What is the Young's Modulus of Silicon?". Journal of Microelectromechanical Systems. 19 (2): 229. doi:10.1109/JMEMS.2009.2039697.
  5. Weeks, Mary Elvira (1932). "The discovery of the elements: XII. Other elements isolated with the aid of potassium and sodium: beryllium, boron, silicon, and aluminum". Journal of Chemical Education. 9 (8): 1386–1412. Bibcode:1932JChEd...9.1386W. doi:10.1021/ed009p1386.
  6. Voronkov, M. G. (2007). "Silicon era". Russian Journal of Applied Chemistry. 80 (12): 2190. doi:10.1134/S1070427207120397.
  7. Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  8. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  9. Ram, R. S.; et al. (1998). "Fourier Transform Emission Spectroscopy of the A2D–X2P Transition of SiH and SiD" (PDF). J. Mol. Spectr. 190: 341–352. PMID 9668026.