यिट्रियम

विकिपीडिया से
Yttrium,  39Y
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/ˈɪtriəm/ (IT-ree-əm)
रूपरंगsilvery white
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)88.90584(2)[1]
पीरियाडिक टेबल में Yttrium
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
Sc

Y

Lu
strontiumyttriumzirconium
परमाणु नंबर (Z)39
ग्रुपgroup 3
पीरियड5
ब्लॉकd
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Kr] 4d1 5s2
Electrons per shell
2, 8, 18, 9, 2
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप1799 K ​(1526 °C, ​2779 °F)
उबाल ताप3203 K ​(2930 °C, ​5306 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)4.472 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)4.24 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पी11.42 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी363 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी26.53 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1883 2075 (2320) (2627) (3036) (3607)
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट+1, +2, +3 (a weakly basic oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 1.22
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 600 kJ/mol
  • 2nd: 1180 kJ/mol
  • 3rd: 1980 kJ/mol
एटॉमिक रेडियसempirical: 180 pm
कोवैलेंट रेडियस190±7 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for yttrium
Speed of sound thin rod3300 m/s (at 20 °C)
थर्मल ऍक्सपैंशनα, poly: 10.6 µm/(m·K) (at r.t.)
थर्मल कंडक्टिविटी17.2 W/(m·K)
इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिविटीα, poly: 596 nΩ·m (at r.t.)
चुंबकी क्रमparamagnetic[2]
यंग्स माड्युलस63.5 GPa
शियर माड्युलस25.6 GPa
बल्क माड्युलस41.2 GPa
पोइसंस रेशियो0.243
ब्रिनेल हार्डनेस200–589 MPa
सीएएस (CAS) नंबर7440-65-5
इतिहास
नाँव धराइलafter Ytterby, Sweden and its mineral ytterbite (gadolinite)
खोजJohan Gadolin (1794)
पहिला आइसोलेशनCarl Gustav Mosander (1840)
yttrium के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
87Y syn 3.35 d ε 87Sr
γ 0.48, 0.38D
88Y syn 106.6 d ε 88Sr
γ 1.83, 0.89
89Y 100% 89Y is stable with 50 neutrons
90Y syn 2.67 d β 2.28 90Zr
γ 2.18
91Y syn 58.5 d β 1.54 91Zr
γ 1.20
|

यिट्रियम भा इट्रियम (अंग्रेजी: Yttrium) एक ठो रासायनिक तत्व बा।

इहो देखल जाय[संपादन करीं]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  3. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights