Jump to content

टेम्पलेट:Infobox zirconium

विकिपीडिया से
Zirconium,  40Zr
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/zərˈkniəm/ (zər-KOH-nee-əm)
रूपरंगsilvery white
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)91.224(2)[1]
पीरियाडिक टेबल में Zirconium
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
Ti

Zr

Hf
yttriumzirconiumniobium
परमाणु नंबर (Z)40
ग्रुपgroup 4
पीरियड5
ब्लॉकd
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Kr] 4d2 5s2
Electrons per shell
2, 8, 18, 10, 2
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप2128 K ​(1855 °C, ​3371 °F)
उबाल ताप4650 K ​(4377 °C, ​7911 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)6.52 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)5.8 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पी14 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी591 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी25.36 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2639 2891 3197 3575 4053 4678
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−2, +1,[2] +2, +3, +4 (an amphoteric oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 1.33
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 640.1 kJ/mol
  • 2nd: 1270 kJ/mol
  • 3rd: 2218 kJ/mol
एटॉमिक रेडियसempirical: 160 pm
कोवैलेंट रेडियस175±7 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close-packed crystal structure for zirconium
Speed of sound thin rod3800 m/s (at 20 °C)
थर्मल ऍक्सपैंशन5.7 µm/(m·K) (at 25 °C)
थर्मल कंडक्टिविटी22.6 W/(m·K)
इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिविटी421 nΩ·m (at 20 °C)
चुंबकी क्रमparamagnetic[3]
यंग्स माड्युलस88 GPa
शियर माड्युलस33 GPa
बल्क माड्युलस91.1 GPa
पोइसंस रेशियो0.34
मोहो हार्डनेस5.0
वाइकर्स हार्डनेस820–1800 MPa
ब्रिनेल हार्डनेस638–1880 MPa
सीएएस (CAS) नंबर7440-67-7
इतिहास
नाँव धराइलafter zircon, zargun زرگون meaning "gold-colored".
खोजMartin Heinrich Klaproth (1789)
पहिला आइसोलेशनJöns Jakob Berzelius (1824)
zirconium के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
88Zr syn 83.4 d ε 88Y
γ 0.392D
89Zr syn 78.4 h ε 89Y
β+ 0.902 89Y
γ 0.909D
90Zr 51.45% 90Zr is stable with 50 neutrons
91Zr 11.22% 91Zr is stable with 51 neutrons
92Zr 17.15% 92Zr is stable with 52 neutrons
93Zr trace 1.53×106 y β 0.060 93Nb
94Zr 17.38% >1.1×1017 y (ββ) 1.144 94Mo
96Zr 2.8% 2.0×1019 y[4] ββ 3.348 96Mo
) 96Nb
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed
|

References

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. "Zirconium: zirconium(I) fluoride compound data". OpenMOPAC.net. Retrieved 2007-12-10.
  3. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. Pritychenko, Boris; Tretyak, V. "Adopted Double Beta Decay Data". National Nuclear Data Center. Retrieved 2008-02-11.
  5. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  6. "Zirconium: zirconium(I) fluoride compound data". OpenMOPAC.net. Retrieved 2007-12-10.