Jump to content

टेम्पलेट:Infobox selenium

विकिपीडिया से
Selenium,  34Se
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/sɪˈlniəm/ (sə-LEE-nee-əm)
रूपरंगblack, red, and gray (not pictured) allotropes
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)78.971(8)[1]
पीरियाडिक टेबल में Selenium
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
S

Se

Te
arsenicseleniumbromine
परमाणु नंबर (Z)34
ग्रुपgroup 16 (chalcogens)
पीरियड4
ब्लॉकp
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Ar] 3d10 4s2 4p4
Electrons per shell
2, 8, 18, 6
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप494 K ​(221 °C, ​430 °F)
उबाल ताप958 K ​(685 °C, ​1265 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)gray: 4.81 g/cm3
alpha: 4.39 g/cm3
vitreous: 4.28 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)3.99 g/cm3
क्रिटिकल प्वाइंट1766 K, 27.2 MPa
फ्यूजन के एन्थाल्पीgray: 6.69 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी95.48 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी25.363 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 500 552 617 704 813 958
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−2, −1, +1,[2] +2, +3, +4, +5, +6 (a strongly acidic oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 2.55
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 941.0 kJ/mol
  • 2nd: 2045 kJ/mol
  • 3rd: 2973.7 kJ/mol
एटॉमिक रेडियसempirical: 120 pm
कोवैलेंट रेडियस120±4 pm
वान डर वाल्स रेडियस190 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरhexagonal
Hexagonal crystal structure for selenium
Speed of sound thin rod3350 m/s (at 20 °C)
थर्मल ऍक्सपैंशनamorphous: 37 µm/(m·K) (at 25 °C)
थर्मल कंडक्टिविटीamorphous: 0.519 W/(m·K)
चुंबकी क्रमdiamagnetic[3]
यंग्स माड्युलस10 GPa
शियर माड्युलस3.7 GPa
बल्क माड्युलस8.3 GPa
पोइसंस रेशियो0.33
मोहो हार्डनेस2.0
ब्रिनेल हार्डनेस736 MPa
सीएएस (CAS) नंबर7782-49-2
इतिहास
नाँव धराइलafter Selene, Greek goddess of the moon
खोज आ पहिला बिलगावJöns Jakob Berzelius and Johann Gottlieb Gahn (1817)
selenium के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
72Se syn 8.4 d ε 72As
γ 0.046
74Se 0.87% (β+β+) 1.2094 74Ge
75Se syn 119.779 d ε 75As
γ 0.264, 0.136,
0.279
76Se 9.36% 76Se is stable with 42 neutrons
77Se 7.63% 77Se is stable with 43 neutrons
78Se 23.78% 78Se is stable with 44 neutrons
79Se trace 3.27×105 y β 0.151 79Br
80Se 49.61% (ββ) 0.1339 80Kr
82Se 8.73% 1.08×1020 y ββ 2.995 82Kr
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed
|

References

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9.
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  5. Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9.