Jump to content

टेम्पलेट:Infobox phosphorus

विकिपीडिया से
Phosphorus,  15P
waxy white (yellow cut), red (granules centre left, chunk centre right), and violet phosphorus
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/ˈfɒsfərəs/ (FOS-fər-əs)
रूपरंगcolourless, waxy white, yellow, scarlet, red, violet, black
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)30.973761998(5)[1]
पीरियाडिक टेबल में Phosphorus
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
N

P

As
siliconphosphorussulfur
परमाणु नंबर (Z)15
ग्रुपgroup 15 (pnictogens)
पीरियड3
ब्लॉकp
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Ne] 3s2 3p3
Electrons per shell
2, 8, 5
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
घनत्व (लगभग रू.टे.)white: 1.823 g·cm−3
red: ≈ 2.2–2.34 g·cm−3
violet: 2.36 g·cm−3
black: 2.69 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पीwhite: 0.66 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पीwhite: 51.9 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटीwhite: 23.824 J/(mol·K)
भाप दाब (white)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 279 307 342 388 453 549
भाप दाब (red, b.p. 431 °C)
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 455 489 529 576 635 704
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−3, −2, −1, +1,[2] +2, +3, +4, +5 (a mildly acidic oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 2.19
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 1011.8 kJ/mol
  • 2nd: 1907 kJ/mol
  • 3rd: 2914.1 kJ/mol
  • (more)
कोवैलेंट रेडियस107±3 pm
वान डर वाल्स रेडियस180 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरbody-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for phosphorus
थर्मल कंडक्टिविटीwhite: 0.236 W/(m·K)
black: 12.1 W/(m·K)
चुंबकी क्रमwhite, red, violet, black: diamagnetic[3]
बल्क माड्युलसwhite: 5 GPa
red: 11 GPa
सीएएस (CAS) नंबरwhite: 12185-10-3
red: 7723-14-0
इतिहास
खोजHennig Brand (1669)
Recognized as an element byAntoine Lavoisier[4] (1777)
phosphorus के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
31P 100% 31P is stable with 16 neutrons
32P syn 14.28 d β 1.709 32S
33P syn 25.3 d β 0.249 33S
|

References

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. Ellis, Bobby D.; MacDonald, Charles L. B. (2006). "Phosphorus(I) Iodide: A Versatile Metathesis Reagent for the Synthesis of Low Oxidation State Phosphorus Compounds". Inorganic Chemistry. 45 (17): 6864–74. doi:10.1021/ic060186o. PMID 16903744.
  3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. cf. "Memoir on Combustion in General" Mémoires de l'Académie Royale des Sciences 1777, 592–600. from Henry Marshall Leicester and Herbert S. Klickstein, A Source Book in Chemistry 1400–1900 (New York: McGraw Hill, 1952)
  5. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  6. webelements
  7. Ellis, Bobby D.; MacDonald, Charles L. B. (2006). "Phosphorus(I) Iodide: A Versatile Metathesis Reagent for the Synthesis of Low Oxidation State Phosphorus Compounds". Inorganic Chemistry. 45 (17): 6864–74. doi:10.1021/ic060186o. PMID 16903744.