Jump to content

टेम्पलेट:Infobox iridium

विकिपीडिया से
Iridium,  77Ir
Pieces of pure iridium
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/ɪˈrɪdiəm/ (i-RID-ee-əm)
रूपरंगsilvery white
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)192.217(3)[1]
पीरियाडिक टेबल में Iridium
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
Rh

Ir

Mt
osmiumiridiumplatinum
परमाणु नंबर (Z)77
ग्रुपgroup 9
पीरियड6
ब्लॉकd
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Xe] 4f14 5d7 6s2
Electrons per shell
2, 8, 18, 32, 15, 2
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप2719 K ​(2446 °C, ​4435 °F)
उबाल ताप4403 K ​(4130 °C, ​7466 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)22.56 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)19 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पी41.12 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी564 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी25.10 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2713 2957 3252 3614 4069 4659
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−3, −1, 0, +1, +2, +3, +4, +5, +6, +7, +8, +9[2]
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 2.20
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 880 kJ/mol
  • 2nd: 1600 kJ/mol
एटॉमिक रेडियसempirical: 136 pm
कोवैलेंट रेडियस141±6 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for iridium
Speed of sound thin rod4825 m/s (at 20 °C)
थर्मल ऍक्सपैंशन6.4 µm/(m·K)
थर्मल कंडक्टिविटी147 W/(m·K)
इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिविटी47.1 nΩ·m (at 20 °C)
चुंबकी क्रमparamagnetic[3]
यंग्स माड्युलस528 GPa
शियर माड्युलस210 GPa
बल्क माड्युलस320 GPa
पोइसंस रेशियो0.26
मोहो हार्डनेस6.5
वाइकर्स हार्डनेस1760–2200 MPa
ब्रिनेल हार्डनेस1670 MPa
सीएएस (CAS) नंबर7439-88-5
इतिहास
Discovery and first isolationSmithson Tennant (1803)
iridium के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
188Ir syn 1.73 d ε 1.64 188Os
189Ir syn 13.2 d ε 0.532 189Os
190Ir syn 11.8 d ε 2.000 190Os
191Ir 37.3% (α) 2.0839 187Re
192Ir syn 73.827 d β 1.460 192Pt
ε 1.046 192Os
192m2Ir syn 241 y IT 0.161 192Ir
193Ir 62.7% (α) 1.0173 189Re
193mIr syn 10.5 d IT 0.080 193Ir
194Ir syn 19.3 h β 2.247 194Pt
194m2Ir syn 171 d IT 194Ir
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed
|

References

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. 2.0 2.1 Wang, Guanjun; Zhou, Mingfei; Goettel, James T.; Schrobilgen, Gary G.; Su, Jing; Li, Jun; Schlöder, Tobias; Riedel, Sebastian (2014). "Identification of an iridium-containing compound with a formal oxidation state of IX". Nature. 514: 475–477. Bibcode:2014Natur.514..475W. doi:10.1038/nature13795. PMID 25341786. उद्धरण खराबी:Invalid <ref> tag; name "IrIX" defined multiple times with different content
  3. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  4. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights