Jump to content

टेम्पलेट:Infobox hydrogen

विकिपीडिया से
Hydrogen,  1H
Purple glow in its plasma state
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
रूपरंगcolorless gas
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)[1.007841.00811] conventional: 1.008
पीरियाडिक टेबल में Hydrogen
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन


H

Li
– ← hydrogenhelium
परमाणु नंबर (Z)1
ग्रुपgroup 1
पीरियड1
ब्लॉकs
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन1s1
Electrons per shell
1
भौतिक लच्छन
रंगcolorless
फेज at STPgas
पघिलाव ताप13.99 K ​(−259.16 °C, ​−434.49 °F)
उबाल ताप20.271 K ​(−252.879 °C, ​−423.182 °F)
घनत्व (at STP)0.08988 g/L
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)0.07 g/cm3 (solid: 0.0763 g·cm−3)[1]
जब लिक्विड होखे ( उ.ता.)0.07099 g/cm3
ट्रिपल प्वाइंट13.8033 K, ​7.041 kPa
क्रिटिकल प्वाइंट32.938 K, 1.2858 MPa
फ्यूजन के एन्थाल्पी(H2) 0.117 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी(H2) 0.904 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी(H2) 28.836 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 15 20
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−1, +1 (an amphoteric oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 2.20
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 1312.0 kJ/mol
कोवैलेंट रेडियस31±5 pm
वान डर वाल्स रेडियस120 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरhexagonal
Hexagonal crystal structure for hydrogen
आवाज के गति1310 m/s (gas, 27 °C)
थर्मल कंडक्टिविटी0.1805 W/(m·K)
चुंबकी क्रमdiamagnetic[2]
सीएएस (CAS) नंबर1333-74-0
इतिहास
खोजHenry Cavendish[3][4] (1766)
नाँव  धइलेंAntoine Lavoisier[5] (1783)
hydrogen के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
1H 99.9885% 1H is stable with 0 neutron
2H 0.0115% 2H is stable with 1 neutron
3H trace 12.32 y β 0.01861 3He
|

References

  1. Wiberg, Egon; Wiberg, Nils; Holleman, Arnold Frederick (2001). Inorganic chemistry. Academic Press. p. 240. ISBN 0123526515.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  2. "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds" (PDF). CRC Handbook of Chemistry and Physics (81st ed.). CRC Press.
  3. "Hydrogen". Van Nostrand's Encyclopedia of Chemistry. Wylie-Interscience. 2005. pp. 797–799. ISBN 0-471-61525-0.
  4. Emsley, John (2001). Nature's Building Blocks. Oxford: Oxford University Press. pp. 183–191. ISBN 0-19-850341-5.
  5. Stwertka, Albert (1996). A Guide to the Elements. Oxford University Press. pp. 16–21. ISBN 0-19-508083-1.
  6. Simpson, J.A.; Weiner, E.S.C. (1989). "Hydrogen". Oxford English Dictionary. Vol. 7 (2nd ed.). Clarendon Press. ISBN 0-19-861219-2.
  7. Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  8. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights