मॉलिब्डेनम

विकिपीडिया से
(मोलिब्डेनम से अनुप्रेषित)
Molybdenum,  42Mo
आम लच्छन (जनरल प्रापर्टी)
नाँव के उच्चारण/məˈlɪbdənəm/ (mə-LIB-dən-əm)
रूपरंगgray metallic
स्टैंडर्ड परमाणु वजन (Ar, standard)95.95(1)[1]
पीरियाडिक टेबल में Molybdenum
Hydrogen हीलियम
लिथियम बेरीलियम बोरॉन कार्बन नाइट्रोजन ऑक्सीजन फ्लोरीन नियॉन
सोडियम मैग्नीशियम अल्मुनिया सिलिकॉन फॉस्फोरस गंधक क्लोरीन आर्गन
पोटैशियम कैल्शियम स्कैंडियम टाइटैनियम वैनेडियम क्रोमियम मैंगनीज लोहा कोबाल्ट निकेल ताँमा जस्ता गैलियम जर्मेनियम आर्सेनिक सेलीनियम ब्रोमीन क्रिप्टन
रुबिडियम स्ट्रॉन्सियम यिट्रियम जिरकोनियम नियोबियम मॉलिब्डेनम टेक्नीशियम रुथेनियम रोडियम पैलेडियम चानी कैडमियम इंडियम टीना एंटिमनी टेल्यूरियम आयोडीन जेनॉन
सीजियम बेरियम लैंथेनम सेरियम प्रासियोडाइमियम नियोडाइमियम प्रोमेथियम समेरियम युरोपियम गैडोलिनियम टर्बियम डिस्प्रोसियम होल्मियम अर्बियम थुलियम यिट्टर्बियम लुटेटियम हाफ्नियम टैंटलम टंगस्टन रेनियम ऑस्मियम इरीडियम प्लैटिनम सोना पारा थैलियम सीसा बिस्मथ पोलोनियम एस्टेटीन रेडान
फ्रंशियम रेडियम एक्टिनियम थोरियम प्रोटैक्टिनियम यूरेनियम नेप्चुनियम प्लुटोनियम अमेरिसियम क्युरियम बर्केलियम कैलिफोर्नियम आइंस्टाइनियम फर्मियम मेंडेलेवियम नोबेलियम लॉरेंशियम रदरफोर्डियम डब्नियम सीबोर्गियम बोरियम (तत्व) हस्सियम मेइट्नेरियम डार्मश्टाटियम रंटगेनियम कॉपरनीशियम निहोनियम फ्लेरोवियम मॉस्कोवियम लिवरमोरियम टेनेसीन ओगानेस्सन
Cr

Mo

W
niobiummolybdenumtechnetium
परमाणु नंबर (Z)42
ग्रुपgroup 6
पीरियड5
ब्लॉकd
इलेक्ट्रान कन्फिगरेशन[Kr] 4d5 5s1
Electrons per shell
2, 8, 18, 13, 1
भौतिक लच्छन
फेज at STPsolid
पघिलाव ताप2896 K ​(2623 °C, ​4753 °F)
उबाल ताप4912 K ​(4639 °C, ​8382 °F)
घनत्व (लगभग रू.टे.)10.28 g/cm3
जब लिक्विड होखे ( प.ता.)9.33 g/cm3
फ्यूजन के एन्थाल्पी37.48 kJ/mol
बास्पीकरण के एन्थाल्पी598 kJ/mol
मोलर हीट कैपसिटी24.06 J/(mol·K)
भाप दाब
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 2742 2994 3312 3707 4212 4879
परमाणु संबंधी लच्छन
ऑक्सीडेशन स्टेट−4, −2, −1, +1,[2] +2, +3, +4, +5, +6 (a strongly acidic oxide)
इलेक्ट्रोनिगेटिविटीPauling scale: 2.16
आयनाइजेशन एनर्जी
  • 1st: 684.3 kJ/mol
  • 2nd: 1560 kJ/mol
  • 3rd: 2618 kJ/mol
एटॉमिक रेडियसempirical: 139 pm
कोवैलेंट रेडियस154±5 pm
स्पेक्ट्रल रेंज में रंग के लाइन सभ
स्पेक्ट्रल लाइन
अन्य लच्छन
क्रिस्टल स्ट्रक्चरbody-centered cubic (bcc)
Body-centered cubic crystal structure for molybdenum
Speed of sound thin rod5400 m/s (at r.t.)
थर्मल ऍक्सपैंशन4.8 µm/(m·K) (at 25 °C)
थर्मल कंडक्टिविटी138 W/(m·K)
थर्मल डिफ्यूजिविटी54.3 mm2/s (at 300 K)[3]
इलेक्ट्रिकल रेजिस्टिविटी53.4 nΩ·m (at 20 °C)
चुंबकी क्रमparamagnetic[4]
यंग्स माड्युलस329 GPa
शियर माड्युलस126 GPa
बल्क माड्युलस230 GPa
पोइसंस रेशियो0.31
मोहो हार्डनेस5.5
वाइकर्स हार्डनेस1400–2740 MPa
ब्रिनेल हार्डनेस1370–2500 MPa
सीएएस (CAS) नंबर7439-98-7
इतिहास
खोजCarl Wilhelm Scheele (1778)
पहिला आइसोलेशनPeter Jacob Hjelm (1781)
molybdenum के प्रमुख आइसोटोप
Iso­tope Abun­dance Half-life (t1/2) Decay mode Pro­duct
92Mo 14.84% >1.9×1020 y (β+β+) 1.6491 92Zr
93Mo syn 4×103 y ε 93Nb
94Mo 9.25% (SF) <4.485
95Mo 15.92% (SF) <4.531
96Mo 16.68% (SF) <5.771
97Mo 9.55% (SF) <6.226
98Mo 24.13% >1×1014 y (ββ) 0.1125 98Ru
99Mo syn 65.94 h β 0.436, 1.214 99mTc
γ 0.74, 0.36,
0.14
100Mo 9.63% 7.8×1018 y ββ 3.04 100Ru
Decay modes in parentheses are predicted, but have not yet been observed
|

मॉलिब्डेनम (अंग्रेजी: Molybdenum) एक ठो रासायनिक तत्त्व बा।

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure and Applied Chemistry. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (help)
  2. "Molybdenum: molybdenum(I) fluoride compound data". OpenMOPAC.net. Retrieved 2007-12-10.
  3. Lindemann, A.; Blumm, J. (2009). Measurement of the Thermophysical Properties of Pure Molybdenum. Vol. 3. 17th Plansee Seminar.
  4. Lide, D. R., ed. (2005). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  5. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  6. "Molybdenum: molybdenum(I) fluoride compound data". OpenMOPAC.net. Retrieved 2007-12-10.