महाराष्ट्र

विकिपीडिया से
महाराष्ट्र
Location of Maharashtra in India
Location of Maharashtra in India
Coordinates (Mumbai): 18°58′12″N 72°49′12″E / 18.97°N 72.820°E / 18.97; 72.820निर्देशांक: 18°58′12″N 72°49′12″E / 18.97°N 72.820°E / 18.97; 72.820
देसभारत
Formation1 May 1960^ (Maharashtra Day)
राजधानीबंबई (गरमी) and नागपुर (जारहऽ)
Districts36 total
Government
 • Body[महाराष्ट्र शासन]]
 • राजपालC. Vidyasagar Rao
 • मुख्य मंत्रीएकनाथ शिंदे (शिवसेना)
 • LegislatureBicameral
Legislative Council 78
Legislative Assembly 288
Area
 • Total307,713 किमी2 (118,809 बर्ग मील)
 • Rank3rd
Population
 (2011)[1]
 • Total112,372,972
 • Rank2nd
 • Density370/किमी2 (950/बर्ग मील)
DemonymMarathi / Maharashtrian
GDP (2016-17)
 • Total19.86 lakh करोड़ (US$280 बिलियन)
 • Per capita165,491 (US$2,300)
Time zoneUTC+05:30 (आइएसटी)
ISO 3166 codeIN-MH
Vehicle registrationMH-
HDIIncrease 0.6659[3] (medium)
HDI rank7th
Literacy Rate82.9% (6th)
Sex ratio929 /1000 (2011)[4]
Official languageMarathi[5]
Websitewww.maharashtra.gov.in
The State of Bombay was split into two States i.e. Maharashtra and Gujarat by the Bombay Reorganisation Act 1960[6]
†† Common high court

महाराष्ट्र भारत के 28 राज्य में से एगो ह। ई के राजधानी मुंबई में स्थित बा। महाराष्ट्र भारत क एगो राज्य ह जवन की भारत की दक्षिण मध्य में स्थित बा। एकर गिनती भारत की सबसे धनीक राज्यन में होला। एकर राजधानी मुंबई  ह जेके भारत क सबसे बड़ शहर आ देश क आर्थिक राजधानी की रूपो में जानल जाला। अउर एइजा क पुणे शहर के भी भारत की बड़ा महानगरन में गिनल जाला।

महाराष्ट्र क जनसंख्या सन 2011 में 11,23,72,972 रहे, विश्व में सिर्फ़ ग्यारह ऐसन देश बान स जेकर जनसंख्या महाराष्ट्र से बेसी बा। ए राज्य क निर्माण 1 मई 1960 के मराठी भाषी लोगन की माँग पर कइल गइल रहे। एइजा मराठी ज्यादा बोलल जाला। पुणे, औरंगाबाद, कोल्हापूर, नाशिक अउर नागपुर महाराष्ट्र क अन्य मुख्य शहर हंव स।

प्राचीन आ मध्यकालीन महाराष्ट्र में सतावना वंश, राष्ट्रकूट वंश, पश्चिमी चालुक्य, मुगल अउर मराठा साम्राज्ययो शामिल रह न स। 1,18,809 वर्ग मील (3,07,710 किमी) में फैलल, इ राज्य अरब सागर अउर कर्नाटक, तेलंगाना, गोवा, गुजरात, छत्तीसगढ़, मध्य प्रदेश अउर दादरा आ नगर हवेली से पश्चिम की तरफ बा। राज्य क प्रमुख नदी गोदावरी अउर कृष्णा हई स। महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश आ गुजरात की बीच सीमा की निकट नर्मदा आ ताप्ती नदी प्रवाहित होली स। महाराष्ट्र भारत में दूसरा सबसे शहरीकृत राज्य ह।[7] राज्य में पंढरपुर, देहु अउर आलंदी, शेगांव सहित कईगो लोकप्रिय हिंदू तीर्थस्थल बान स। भारत अउर अन्य हिस्सन से तीर्थयात्री लोगन के आकर्षित करे वाला अन्य स्थान में नांदेड़ में हजूर साहिब गुरुद्वारा, शिर्डी में साई बाबा मंदिर आ नागपुर में दीक्षाभूमि शामिल बा।

महाराष्ट्र सबसे धनिक अउर भारत के सबसे विकसित राज्यन में से एगो बा , जवन देश की औद्योगिक उत्पादन क 25% आ एकर जीडीपी (2010-11) में 23.2% योगदान देला।[8]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. "census of india". Census of India, 2011. Government of India. 31 मार्च 2011. Archived from the original on 3 April 2011. Retrieved 6 April 2011.
  2. "Maharashtra fin_budget_speech_e_2017_18" (PDF). maharashtra.gov.in. Retrieved 15 मार्च 2018.
  3. "India Human Development Report 2011" (PDF). 23 फरवरी 2012. Archived from the original (PDF) on 5 मार्च 2016. Retrieved 28 September 2015.
  4. उद्धरण खराबी:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named sex ratio
  5. "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 47th report (July 2008 to जून 2010)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. pp. 157–162.
  6. The Bombay Reorganisation Act 1960. Retrieved 23 May 2015.
  7. "Most urbanised state". दि टाइम्स ऑफ इंडिया. 20 July 2011. Retrieved 24 जनवरी 2014.
  8. "India's top 25 states with highest GDP". Rediff.com. Archived from the original on 12 December 2013. Retrieved 28 August 2014. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)