सीरीस (बउना गरह)
![]() डॉन अंतरिक्षयान के लीहल चित्र[lower-alpha 1] | |||||||||
खोज[1] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
खोजकर्ता | ज्युसेप्पी पियाज्जी | ||||||||
खोज के तिथी | 1 जनवरी 1801 | ||||||||
नाँव | |||||||||
नाँव | सीरीस | ||||||||
उच्चारण | /ˈsɪəriːz/ | ||||||||
नाँव मूल | Cerēs | ||||||||
दूसर नाँव | A899 OF; 1943 XB | ||||||||
छोट-ग्रह श्रेणी |
बौना ग्रह एस्टेरॉइड बेल्ट | ||||||||
बिसेषण |
Cererian /sɪˈrɪəriən/, rarely Cererean /sɛrɪˈriːən/[2] | ||||||||
परिकरमा कक्षा बिसेसता[4] | |||||||||
ऍपक 2014-Dec-09 (JD 2,457,000.5) | |||||||||
अपसौर |
AU 2.9773 ( 445,410,000 km) | ||||||||
उपसौर |
2.5577 AU ( 382,620,000 km) | ||||||||
सेमी-मेजर एक्सिस |
2.7675 AU ( 414,010,000 km) | ||||||||
इस्सेंट्रीसिटी | 823 0.075 | ||||||||
4.60 yr 1,681.63 d | |||||||||
466.6 d 1.278 yr | |||||||||
औसत ऑर्बिटल गति | 17.905 किमी/से | ||||||||
औसत एनामली | 95.9891° | ||||||||
ऑर्बिटल झुकाव |
to 10.593°ecliptic 9.20° to invariable plane[3] | ||||||||
उदय संपात के देशांतर | 80.3293° | ||||||||
72.5220° | |||||||||
प्रॉपर ऑर्बिटल एलिमेंट[5] | |||||||||
प्रॉपर सेमी-मेजर एक्सिस | 0962 2.767AU | ||||||||
प्रॉपर इस्सेंट्रीसिटी | 1977 0.116 | ||||||||
प्रॉपर झुकाव | 4122° 9.647 | ||||||||
प्रॉपर औसत मोशन | 78.193318 deg / yr | ||||||||
प्रॉपर परिकरमा काल |
4.60397 सा (1681.601 दि) | ||||||||
उपसौर के अयनचलन | 272 54.070arcsec / सा | ||||||||
उदय संपात के अयन चलन | 034 −59.170आर्कसेक / सा | ||||||||
भौतिक लच्छन | |||||||||
डाइमेंशन |
( 965.2 961.2 × ) ± 2.0 km 891.2[6] | ||||||||
औसत रेडियस | 473 km[6] | ||||||||
सतह क्षेत्रफल | 2,770,000 km2[7] | ||||||||
आयतन | 421,000,000 km3[7] | ||||||||
द्रब्यमान |
±0.005)×1020 किg (9.393[6] 0.0128 Moons | ||||||||
औसत घनत्व | ±0.009 g/cm3 2.161[8] | ||||||||
Ελληνικά: .939 m/s2[7]0.029 g | |||||||||
इनर्शिया फैक्टर के मूमेंट | 0.37[9][lower-alpha 2] (estimate) | ||||||||
0.51 km/s[7] | |||||||||
साइडेरियल घुमरी काल |
0.3781 d 170±0.000002 h 9.074[10] | ||||||||
बिसुवतरेखी घुमरी बेग | 92.61 m/s[7] | ||||||||
एक्सिस के झुकाव | 4°[11] | ||||||||
उत्तरीध्रुव दहिना असेंशन | 291.42744°[12] | ||||||||
उत्तरीध्रुव डिक्लाइनेशन | 66.764°[11] | ||||||||
अल्बेडो | ±0.0033 ( 0.090V-band geometric)[13] | ||||||||
| |||||||||
स्पेक्ट्रल प्रकार | C[14] | ||||||||
6.64[15] to 9.34[16] | |||||||||
एब्सोल्यूट मैग्नीट्यूड (H)]] | ±0.02 3.36[13] | ||||||||
कोणीय ब्यास | 0.854″ to 0.339″ | ||||||||
|
सीरीस चाहे सेरेस (प्रतीक: )[19] हमनि के सौर मंडल के झुद्रगरह घेरा में एगो बौना ग्रह बा। एकर व्यास लगभग 950[20] किमी बा आ ई आपने गुरूत्वाकर्षक खिचाव से गोल हो गइल बा। ई सौर मंडल के तेंतीसवा सभसे बड़ चिज हऽ। पत्थर आउर बरफ के बनल, सीरीस झुद्रगरह घेरा के एक तिहांई वजन अपना भीरि रखेला। पृथ्वी पऽ से एकर सापेक्ष कांतीमान 6.7 से 9.3 के बीच में रहेला,एह चलते जवन दिन ई सभसे जादे चमकेला ओहु दिन पृथ्वी पऽ से ना लउकेला।[21]
सीरीस के खोज ज्युसेप्पी पियाज्जी 1 जनवरी 1801 के कइले रहन। एकर खोज ग्रह के रूप में भईल रहे लेकिन 1850 के दशक में जब एकर परिक्रमा घेरा में आऊर भी चीज मिलल तऽ एकरा क्षुद्रग्रह के श्रेणी में डाल दिहल गईल।
सीरीस के भीतर के हिस्सा पथरीला बा आऊर बीच के हिस्सा बरफ के बनल बा, मानल जाला की बरफ के परत के नीचे महासागर के अवशेष हो सकेला।[22][23] शायद बहरी सतह बरफ,पानी आ कुछ खनिज से बनल बा।जनवरी 2014 में सीरीस के सतह पऽ से भाप निकलत पावल गईल, जवन अजीब बात रहे।[24]
नासा के अंतरिक्ष यान डॉन हेकर कक्ष मे ६ मार्च २०१५ के ढूकल रहे।[25][26][27]जब डॉन सीरीस भिरि चहुपल तऽ होकर छबी नासा के भेटाईल आउर ओहमें सतह प गहीडा लउकल।
संदर्भ[संपादन करीं]
- ↑ Schmadel, Lutz (2003). Dictionary of minor planet names (5th संस्क.). Germany: Springer. प. 15. ISBN 978-3-540-00238-3.
- ↑ सिमपसन, D. P. (1979). Cassell's Latin Dictionary (5th संस्क.). London: Cassell Ltd. प. 883. ISBN 978-0-304-52257-6.
- ↑ "The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter". 3 अप्रैल 2009. ओरिजनल से 14 May 2009 के पुरालेखित. पहुँचतिथी 10 April 2009. (produced with Solex 10 Archived 29 April 2009WebCite पर written by Aldo Vitagliano; see also Invariable plane)
- ↑ "1 Ceres". JPL Small-Body Database Browser. पुरालेखित से पुरालेखित 4 अगस्त 2012 के. पहुँचतिथी 8 January 2015.
- ↑ "AstDyS-2 Ceres Synthetic Proper Orbital Elements". Department of Mathematics, University of Pisa, Italy. पुरालेखित से पुरालेखित 5 अक्टूबर 2011 के. पहुँचतिथी 1 अक्टूबर 2011.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "05. Dawn Explores Ceres Results from the Survey Orbit" (PDF). ओरिजनल (PDF) से 5 सितंबर 2015 के पुरालेखित.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 Calculated based on the known parameters
- ↑ उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedLakdawalla1112
- ↑ 9.0 9.1 उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedPark2016
- ↑ Chamberlain, Matthew A.; Sykes, Mark V.; Esquerdo, Gilbert A. (2007). "Ceres lightcurve analysis – Period determination". Icarus. 188 (2): 451–456. Bibcode:2007Icar..188..451C. doi:10.1016/j.icarus.2006.11.025.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ↑ 11.0 11.1 "Asteroid Ceres P_constants (PcK) SPICE kernel file". पहुँचतिथी 5 November 2015.
- ↑ "The Ceres gravity field, spin pole, rotation period and orbit from the Dawn radiometric tracking and optical data". Icarus. doi:10.1016/j.icarus.2017.08.005.
- ↑ 13.0 13.1 उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedLi2006
- ↑ उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedRivkin2006
- ↑ उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedPasachoff1983
- ↑ APmag and AngSize generated with Horizons (Ephemeris: Observer Table: Quantities = 9,13,20,29) Archived 5 October 2011[Date mismatch]WebCite पर
- ↑ Angelo, Joseph A., Jr (2006). Encyclopedia of Space and Astronomy. New York: Infobase. प. 122. ISBN 0-8160-5330-8.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ↑ उद्धरण खराबी:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedSaint-Pe1993
- ↑ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. पहुँचतिथी 2022-01-19.
- ↑ डॉन एक्सप्लोरिंग सीरीस
- ↑ https://theskylive.com/ceres-info
- ↑ McCord, T. B.; Sotin, C. (21 May 2005). "Ceres: Evolution and current state". Journal of Geophysical Research: Planets. 110 (E5): E05009.Bibcode:2005JGRE..110.5009M.doi: 10.1029/2004JE002244. Retrieved7 मार्च 2015.[1]
- ↑ O'Brien, D. P.; Travis, B. J.; Feldman, W. C.; Sykes, M. V.; Schenk, P. M.; Marchi, S.; Russell, C. T.; Raymond, C. A. (मार्च 2015). "The Potential for Volcanism on Ceres due to Crustal Thickening and Pressurization of a Subsurface Ocean" (PDF). 46th Lunar and Planetary Science Conference. p. 2831. Retrieved 1 मार्च 2015.
- ↑ नासा के विज्ञान समाचार: Water Detected on Dwarf Planet Ceres, by Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA (22 January 2014)
- ↑ Landau, Elizabeth; Brown, Dwayne (6 March 2015). "NASA Spacecraft Becomes First to Orbit a Dwarf Planet". Jet Propulsion Laboratory. पहुँचतिथी 6 March 2015.
- ↑ "Dawn Spacecraft Begins Approach to Dwarf Planet Ceres". NASA. पहुँचतिथी 29 December 2014.
- ↑ Rayman, Marc (6 March 2015). "Dawn Journal: Ceres Orbit Insertion!". The Planetary Society. पहुँचतिथी 6 March 2015.
![]() | ई खगोलिकी-संबंधित लेख एगो आधार बाटे। जानकारी जोड़ के एकरा के बढ़ावे में विकिपीडिया के मदद करीं। |
उद्धरण खराबी:<ref>
tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/>
tag was found