नील नदी

विकिपीडिया से
नील
युगांडा में नील नदी
inside river Nile map
नील नदी के थाला के नक्शा
लोकेशन
देसमिस्र, सूडान, दक्खिन सूडान, इथियोपिया, युगांडा, कांगो, कीनिया, तंजानिया, रवांडा, बुरुंडी
प्रमुख शहरजिंजा, जुबा, खारतूम, काहिरा
भौतिक लच्छन सभ
Sourceसफेद नील
 - coordinates02°16′56″S 29°19′53″E / 2.28222°S 29.33139°E / -2.28222; 29.33139
 - elevation2,400 मी (7,900 फीट)
2nd sourceनीली नील
 - locationताना झील, इथियोपिया
 - coordinates12°02′09″N 037°15′53″E / 12.03583°N 37.26472°E / 12.03583; 37.26472
मुहानाभूमध्य सागर
 - location
नील डेल्टा, मिस्र
 - coordinates
30°10′N 31°09′E / 30.167°N 31.150°E / 30.167; 31.150निर्देशांक: 30°10′N 31°09′E / 30.167°N 31.150°E / 30.167; 31.150
 - elevation
समुंद्र तल
लंबाई6,650 किमी (4,130 मील)[नोट 1]
थाला के साइज3,349,000 किमी2 (1,293,000 वर्ग मील)
चौड़ाई 
 - मैक्सिमम2.8 किमी (1.7 मील)
गहिराई 
 - एभरेज8–11 मी (26–36 फीट)
Discharge 
 - locationअस्वान, मिस्र
 - average2,633 m3/s (93,000 cu ft/s)
 - minimum530 m3/s (19,000 cu ft/s)
 - maximum7,620 m3/s (269,000 cu ft/s)
Discharge 
 - locationकाहिरा, मिस्र
 - average2,000 m3/s (71,000 cu ft/s)
 - minimum500 m3/s (18,000 cu ft/s)
 - maximum7,000 m3/s (250,000 cu ft/s)
Discharge 
 - locationनील डेल्टा, मिस्र, भूमध्य सागर
 - average1,584 m3/s (55,900 cu ft/s)
थाला लच्छन
सहायिका 
 - leftसफेद नील
 - rightनीली नील, अतबराह नदी (काली नील)

नील नदी (अंग्रेजी: Nile) अफिरका महादीप के आ दुनिया के एगो महत्वपूर्ण नदी हवे जेवन दक्खिन से उत्तर की ओर बहे ले। परंपरागत रूप से दुनिया की सबसे लंबी नदी के रूप में गिनी जाती है[1][2] हालाँकि, एह बात के बाद के रिसर्च में चुनौती दिहल गइल बा आ सलाह दिहल गइल बाटे की अमेजन नदी एकरा ले कुछ लमहर हो सके ले।[3][4] नील नियर प्रमुख नदी अपना सालाना पानी के बहाव के मात्रा के हिसाब से कुछ सभसे छोट प्रमुख नदी में से आवे ले।[5] लगभग 6,650 किमी (4,130 मील)[नोट 1] लमहर, एकर नदी थाला (ड्रेनेज बेसिन) कुल इगारह गो देसन में बिस्तार लिहले बाटे: तंजानिया, युगांडा, रवांडा, बुरुंडी, द डेमोक्रेटिक रिपब्लिक ऑफ़ दी कांगो, कीनिया, इथियोपिया, इरीट्रिया, दक्खिन सूडान, रिपब्लिक ऑफ़ सूडान, आ मिस्र[7] वास्तव में, नील नदी मिस्र, सूडान आ दक्खिनी सूडान खातिर प्राइमरी पानी के स्रोत हवे।[8] एकरे अलावा, नील एगो महत्व वाली आर्थिक नदी हवे जे खेती आ मछरी पकड़े के उद्योग के सपोर्ट करे ले। मिस्र देस के "नील नदी के बरदान" (गिफ्ट ऑफ़ नाइल) कहल जाला[9] आ एह नदी पर बनल अस्वान बंधा एगो बिस्व-परसिद्ध बान्ह हवे। नील नदी के डेल्टा तिकोन डेल्टा हवे आ एही के नाँव पर अइसन थलरूप सभ के डेल्टा नाँव पड़ल काहें कि यूनानी लिखाई में डेल्टा नाँव के अच्छर (Δ) तिकोना होखे ला।

बिबरन[संपादन करीं]

नील नदी के नदी थाला (ड्रेनेज बेसिन)[10]

विक्टोरिया झील से ले के भूमध्य सागर तक ले कुल 6,650 किमी (4,130 मील)[नोट 1] लंबाई वाली नील नदी दुनियाँ के सबसे लमहर नदी सब में गिनल जाले। एकर नदी थाला (ड्रेनेज बेसिन) कुल 3,254,555 वर्ग किलोमीटर (3.503174×1013 वर्ग फु) रकबा पर बिस्तार लिहले बाटे जे पूरा अफिरका महादीप के लगभग 10% हिस्सा बइठे ला।[11] हालाँकि, अगर अउरी नदिन से तुलना कइल जाय तब नील नदी में पानी बहुत कम रहे ला (उदाहरण खातिर कांगो नदी के बस 5%)।[12] नील नदी के बेसिन एगो जटिल बेसिन हवे, आ एकरा चलते, कौनों भी अस्थान पर एह में पानी के बहाव (डिस्चार्ज) कई चीजन पर निर्भर करे ला, मौसम, डाइवर्जन, बास्पीकरण आ इवैपोट्रांसपिरेशन आ जमीनभीतरी पानी के मात्रा पर।

खारतूम से ऊपर (दक्खिन के ओर), नद्दी के सफेद नील के नाँव से जानल जाला, जबकि सकेत अरथ में खार्तूम से नो झील तक ले एह नाँव से जानल जाला। खारतूम में एह में नीली नील नदी आ के मिले ले। सफेद नील के उदगम भूमध्यरेखीय पूरबी अफ्रीका में होला जबकि नीली नील के उद्गम इथियोपिया से होखे ला। दुनों धारा पूर्बी अफिर्की रिफ्ट के पच्छिमी कगार से निकसे लीं।

नोट[संपादन करीं]

  1. 1.0 1.1 1.2 The length of the Nile is usually said to be about 6,650 किमी (4,130 मील),[1] but reported values lie anywhere between 5,499 किमी (3,417 मील) and 7,088 किमी (4,404 मील).[2] The measurements of many rivers' lengths are only approximations and may differ from each other because there are many factors that determine the calculated length of a river, such as the position of the geographical source and the mouth, the scale of measurement, and the technique used to measure length .[2][6]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. 1.0 1.1 "Nile River". Encyclopædia Britannica. Archived from the original on 29 April 2015.
  2. 2.0 2.1 2.2 Liu, Shaochuang; Lu, P; Liu, D; Jin, P; Wang, W (1 मार्च 2009). "Pinpointing the sources and measuring the lengths of the principal rivers of the world". Int. J. Digital Earth. 2 (1): 80–87. Bibcode:2009IJDE....2...80L. doi:10.1080/17538940902746082. S2CID 27548511.
  3. Amazon Longer Than Nile River, Scientists Say Archived 15 अगस्त 2012 at the Wayback Machine
  4. "How Long Is the Amazon River?". एन्साइक्लोपीडिया ब्रिटैनिका. Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 24 दिसंबर 2018.
  5. Said, R (6 December 2012). The Geological Evolution of the River Nile. New York: Springer (published 2012). p. 4. ISBN 9781461258414. Retrieved May 23, 2021 – via गूगल.
  6. "Where Does the Amazon River Begin?". National Geographic News. 15 February 2014. Archived from the original on 27 March 2019. Retrieved 25 December 2018.
  7. Oloo, Adams (2007). "The Quest for Cooperation in the Nile Water Conflicts: A Case for Eritrea" (PDF). African Sociological Review. 11 (1). Archived (PDF) from the original on 27 September 2011. Retrieved 25 July 2011.
  8. Elsanabary, Mohamed Helmy Mahmoud Moustafa (2012). Teleconnection, Modeling, Climate Anomalies Impact and Forecasting of Rainfall and Streamflow of the Upper Blue Nile River Basin (PhD thesis). कनाडा: यूनिवर्सिटी ऑफ़ अल्बर्टा. doi:10.7939/R3377641M. hdl:10402/era.28151.
  9. "Why Is Egypt Called the Gift of the Nile?". WorldAtlas (अंग्रेजी में). 28 जनवरी 2019. Retrieved 30 मार्च 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  10. "The Nile River". Nile Basin Initiative. 2011. Archived from the original on 2 September 2010. Retrieved 1 February 2011.
  11. EarthTrends: The Environmental Information Portal Archived 27 मई 2012 at the Wayback Machine
  12. "Bridging the Gap in the Nile Waters Dispute". Crisis Group. 20 March 2019. Archived from the original on 18 April 2019. Retrieved 6 April 2019.

बाहरी कड़ी[संपादन करीं]