संविधान दिवस (भारत)

विकिपीडिया से
संबिधान दिवस
भारतीय संबिधान के प्रस्तावना
ऑफिशियल नाँवसंविधान दिवस
अन्य नाँवराष्ट्रीय कानून दिवस
मनावे वालाभारत
महत्त्वभारत 1950 में एही दिने आपन संबिधान के अंगीकार कइलस
मनावे के तरीकाइस्कूलन में संबिधान संबंधी गतिबिधी, रन फॉर इक्वलिटी, बिसेस संसदीय सत्र
सुरू1950
समय26 नवंबर
केतना बेरसालाना
पहिली बेर2015
संबंधित बाभारत के संबिधान, गणतंत्र दिवस (भारत)

संविधान दिवस जेकरा के "राष्ट्रीय कानून दिवस" भी कहल जाला, भारत में हर साल 26 नवंबर के भारत के संविधान के अपनावे के याद में मनावल जालाl। 26 नवंबर 1949 के भारत के संविधान सभा भारत के संविधान के अपना लिहलस, आ ई 26 जनवरी 1950 से लागू भइल।[1]

भारत सरकार राजपत्र अधिसूचना के माध्यम से 19 नवम्बर 2015 के 26 नवंबर के संविधान दिवस घोषित क दिहलस। भारत के प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी 11 अक्टूबर 2015 के मुंबई में बीआर अंबेडकर के समानता के मूर्ति स्मारक के शिलान्यास करत घरी इ घोषणा कइलें।[2] संविधान सभा के मसौदा बनावे वाली समिति के अध्यक्षता करे वाला आ संविधान के मसौदा बनावे में अहम भूमिका निभावे वाला अंबेडकर के साल 2021 के 131वां जयंती रहे।[1] पहिले एह दिन के कानून दिवस के रूप में मनावल जात रहे।[3] संविधान के महत्व फइलावे खातिर आ अम्बेडकर के बिचार आ बिचार फइलावे खातिर 26 नवंबर के चुनल गइल। प्रधानमंत्री मोदी के भाषण के अलावा राष्ट्रपति, उपाध्यक्ष आ लोकसभा अध्यक्ष भी कार्यक्रम के संबोधित कइल।[4][5]

पृष्ठभूमि[संपादन करीं]

चूँकि 2015 बीआर अंबेडकर (14 अप्रैल 1891 – 6 दिसंबर 1956) के 125वां जयंती के साल रहल, जिनकरा के भारतीय संविधान के जनक के रूप में जानल जाला, सरकार मई 2015 में एह साल के "बड़ तरीका से" मनावे के फैसला कइलस।[6][7][8] भारत के प्रधानमंत्री के अध्यक्षता में साल भर चलेवाला उत्सव खाती एगो विशेष समिति के घोषणा भइल। साल भर अलग-अलग मंत्रालय अउरी विभाग के ओर से अंबेडकर के विचार अउरी विचार फैलावे खाती अलग-अलग कार्यक्रम के आयोजन कइल गइल।[7][9] अक्टूबर 2015 में मुंबई के इंदु मिल्स परिसर में अम्बेडकर स्मारक के शिलान्यास करत एह उत्सव के हिस्सा के तौर प भारत के प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी घोषणा कइले कि 26 नवंबर के "संविधान दिवस" के रूप में मनावल जाई।[10][11][12][13] नवंबर 2015 में सरकार आधिकारिक तौर प ए दिन के जश्न मनावे के घोषणा कईलस।[14]

जश्न[संपादन करीं]

संविधान दिवस सार्वजनिक छुट्टी ना ह। भारत सरकार के विभिन्न विभाग में पहिला संविधान दिवस मनावल गइल। शिक्षा आ साक्षरता विभाग के मुताबिक संविधान के प्रस्तावना सभ स्कूल में सभ छात्र-छात्रा पढ़ले। एकरा अलावे भारत के संविधान के विषय प ऑनलाइन अउरी ऑफलाइन दुनो प्रकार के प्रश्नोत्तरी अउरी निबंध प्रतियोगिता भइल। हर स्कूल में संविधान के प्रमुख विशेषता पर व्याख्यान रहे। उच्च शिक्षा विभाग विभिन्न विश्वविद्यालयन से कॉलेजन में नकली संसदीय बहस के व्यवस्था करे के निहोरा कइलसि आ विश्वविद्यालय अनुदान आयोग (यूजीसी) अम्बेडकर विश्वविद्यालय, लखनऊ में अखिल भारतीय प्रश्नोत्तरी प्रतियोगिता के आयोजन कइलसि जवना में सगरी राज्यन के क्विज विजेता भाग लिहले।[14]

विदेश मंत्रालय सगरी विदेशी भारतीय स्कूलन के 26 नवंबर के संविधान दिवस के रूप में मनावे के निर्देश दिहलसि आ दूतावासन के निर्देश दिहलसि कि संविधान के ओह राष्ट्र के स्थानीय भाषा में अनुवाद कर के इंडोलॉजी के विभिन्न अकादमी, पुस्तकालय आ संकाय में बाँटल जावl। भारतीय संविधान के अरबी में अनुवाद करे के काम पूरा हो चुकल बा।[14][15] खेल विभाग "रन फॉर इक्वालिटी" नाम के प्रतीकात्मक दौड़ के व्यवस्था कइलस।[14][16] संविधान आ अम्बेडकर के श्रद्धांजलि देवे खातिर 26 नवम्बर 2015 के भारतीय संसद के विशेष अधिवेशन भी भइल। एह मौका पर संसद भवन परिसर भी रोशन कइल गइल।[14]

आंध्र विश्वविद्यालय के छात्र लोग 70वां संविधान दिवस के मौका प आयोजित 'रन फॉर अम्बेडकर' रैली में भाग लिहल, विशाखापत्तनम के बीच रोड प 27 नवंबर 2019 के।[17]

इहो देखल जाव[संपादन करीं]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. 1.0 1.1 "Government of India formally notifies November 26 as Constitution Day". onelawstreet.com. Archived from the original on 20 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
  2. "Govt. to observe November 26 as Constitution Day". The Hindu. 11 October 2015. Retrieved 20 November 2015.
  3. "Law Day Speech" (PDF). Supreme Court of India. Archived from the original (PDF) on 23 December 2015. Retrieved 20 November 2015.
  4. "Samvidhan Divas 2021 Indian Constitution Day PM Modi Speech On National Law Day". Amar Ujala. 26 November 2021. Retrieved 26 November 2021.
  5. "November 26 to be observed as Constitution Day: Facts on the Constitution of India". India Today. 12 October 2015. Archived from the original on 14 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
  6. PTI (30 May 2015). "Modi government to observe BR Ambedkar's 125th birth anniversary in a big way". The Economic Times. Retrieved 27 November 2015.
  7. 7.0 7.1 "Government to observe BR Ambedkar's 125th birth anniversary in a big way". IBNLive. 30 May 2015. Retrieved 27 November 2015.
  8. "Government to observe Ambedkar's 125th birth anniversary in a big way". The Indian Express. 30 May 2015. Retrieved 27 November 2015.
  9. Shishir Sinha (30 May 2015). "PM to head panel on Ambedkar's 125th birth anniversary celebrations". Thehindubusinessline.com. Retrieved 27 November 2015.
  10. "Nov 26 to be observed as 'Samvidhan Divas': Modi". Business Standard News. Press Trust of India. 11 October 2015. Retrieved 27 November 2015.
  11. "Govt. to observe November 26 as Constitution Day". The Hindu. 11 October 2015. Retrieved 27 November 2015.
  12. "PM Narendra Modi Lays Foundation Stone of Ambedkar Memorial in Mumbai". Ndtv.com. 11 October 2015. Retrieved 27 November 2015.
  13. "PM Narendra Modi to lay foundation stone of Ambedkar memorial today". The Indian Express. 11 October 2015. Retrieved 27 November 2015.
  14. 14.0 14.1 14.2 14.3 14.4 "26th November to be observed as 'Constitution Day'". Pib.nic.in. Retrieved 27 November 2015."26th November to be observed as 'Constitution Day'". Pib.nic.in. Retrieved 27 November 2015.
  15. "First Arabic translation of Indian constitution launched in Egypt". Firstpost. 9 December 2014. Retrieved 27 November 2015.
  16. "Mass Run Held on Constitution Day". The New Indian Express. Archived from the original on 8 December 2015. Retrieved 27 November 2015.
  17. "Tributes paid to Ambedkar on Constitution Day". The Hindu (भारतीय अंग्रेजी में). 27 November 2019. Retrieved 27 November 2019.