नेपाल भाषा

विकिपीडिया से
(नेवार से अनुप्रेषित)
नेवार
नेपाल भाषा
नेवाः भाय्, (Newāh Bhāy)
मूलभाषा बाटेनेपाल
नृजातीयता12.6 लाख नेवार लोग (2001 जनगणना ?)[1]
मूल बोले वाला
860,000 (2011 जनगणना)[2]
प्रारंभिक रूप
बोली सभ
सिंधुपलचौक
काठमाण्डौ
ललितपुर
भक्तपुर
बनेपा
हेटौडा
धनकुटा
चितलंग
देवनागरी, पुरान समय में बिबिध नेवारी अक्षर
ऑफिशियल स्टेटस
नियमित कइल जाले नेपाल भाषा एकेडमी
नेपाल भाषा परिषद
भाषा कोड
ISO 639-2new
ISO 639-3Either:
new – नेवारी
nwx – Middle Newar
Linguist list
nwx Middle Newar
Glottolognewa1247[3]
This article contains IPA phonetic symbols. Without proper rendering support, you may see question marks, boxes, or other symbols instead of Unicode characters.

नेपाल भाषा या नेवारी नेपाल मे बोलल जाए वाली भाषा बाटे| ई भाषा चिनी-तिब्बती भाषा परिवार अन्तर्गत तिब्बती-बर्मेली समुह मे संयोजित ह।

वर्गीकरण[संपादन करीं]

यह भाषा चीनी-तिब्बती भाषा परिवार के अन्तर्गत तिब्बती-बर्मेली समुह मे संयोजित बा।

लिपि[संपादन करीं]

नेपाल भाषा कई ठे लिपि सभ में लिखल जाले, हालाँकि, ई सगरी बायें से दहिने लिखल जाए वाली लिपि हई सँ। नीचे इनहन के लिस्ट दिहल जात बा:

विकासक्रम[संपादन करीं]

नेपाल भाषा काठमाडौं क मौलिक भाषा ह। एकर उत्पत्ति काठमाडौं मे भइल। काठमाडौं मे किरांत शासन के समय मे ए भाषा पर किरांती भाषा क प्रभाव परल। तिब्बत से सदियन ले ब्यापार के कारन ए भाषा में तिब्बती भाषा के परभाव लउके ला। लिच्छवी काल आ मल्ल काल मे संस्कृत भाषा का प्रभाव ए भाषा मे लउके लागल।

तिब्बती-बर्मेली भाषा परिवार क भाषा होखले के बावजूद सालन ले भारोपेली भाषा के साथ रहल संबंध नेपाल भाषा की स्वरूप के, बिसेस रूप से नामपद के, थोडा भारोपेली जइसन बना दिहले बा।

नेपाली मिडिया मे निजि क्षेत्र के संलग्नता से ए भाषा मे बिकास आ सुधार भइल बा।

साहित्य[संपादन करीं]

नेपाल भाषा साहित्य की सुरुवात क कौनों इतिहासी प्रमाण नइखे| एकर बिकास आ बिस्तार लिच्छवी आ मल्ल काल भइले के तथ्य के पुष्टि ओह जमाना के रचित विभिन्न नाटक, गीत, काव्य आ तत्कालीन शिलालेख सब से होला।

नेपाल भाषा के महाकवि सिध्दिदास महाजु हवें।

कुछ साहित्यकार[संपादन करीं]

कुछ उदाहरण[संपादन करीं]

नीचे नेपाल भाषा क कुछ शब्द आ वाक्य दिहल जात बा; बगल में भोजपुरी समानार्थी भी दिहल गइल बा:

नेपाल भाषा भोजपुरी
ज्वजलपा नमस्ते
छिगु नां छु ख? राउर नाँव का ह?
जिगु नां _____ ख हमार नाँव ______ ह
न्हुगु दं या भिन्तुना ! नववर्ष क शुभकामना!
यमा मां
अबु पिता
अजी दादी, नानी
अजा दादा, नाना
पासा मित्र, दोस्त
गुठी संस्था
छें घर
मनु आदमी
वास औषधी
बुखं समाचार
प्याखं नाच
दबली स्टेज
लायकू दरबार
ज्यास: ऑफिस
पस:/ पसल दोकान
चूक चौक
न्हेपू दिमाग
नूग मन
ल / ना पानी

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. नेपाल भाषा at Ethnologue (15th ed., 2005)
  2. नेवारी at Ethnologue (18th ed., 2015)
    Middle Newar at Ethnologue (18th ed., 2015)
  3. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Newar". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.

बाहरी कड़ी[संपादन करीं]

please correct some part regarding its scripts. It is not written in devnagari script. It is after the suppression and bandage to this language for more than 200 years that the new generation do not know its scripts; which resulted in the new generation newa people to write in devnagari script. Please also write that nepal language is the original nepali language. The khas language changed its name to parbate around 16th century, it change its name to gorkhali in around 17th century. After the first world war, the rana prime minister chandra shumsher changed the name of gorkhali language to Nepali, and ranamed the original Nepali to Newari. The present Nepali language doesn't have its originality. Whatever was written above about the influence of Nepali to Nepal language is actually opposite. Even the most common words like door, window in the present Nepali(khas) is taken from Nepal language. I hope whoever knows the Bhojpuri language will correct this page what I have written.