चंद्रयान-2

विकिपीडिया से
चंद्रयान-2
चंद्रयान-2 के कंपोजिट तस्वीर
मिशन प्रकारचंद्र ऑर्बिटर, चंद्र लैंडर, चंद्र रोवर
आपरेटरइसरो (ISRO)
सैटकैटनं.2019-042A
वेबसाइटwww.isro.gov.in/chandrayaan2-home-0
मिशन अवधिऑर्बिटर: > 1 बरिस
विक्रम लैंडर ≤ 14 दिन[1]
प्रज्ञान रोवर: ≤ 14 days[1]
अंतरिक्षबिमान लच्छन
निर्माताइसरो (ISRO)
लांच द्रब्यमानसगरी (wet): 3,850 किग्रा (8,490 पाउंड)[2][3]
Combined (dry): 1,308 किग्रा (2,884 पाउंड)[4]
पेलोड द्रब्यमानऑर्बिटर (wet): 2,379 किग्रा (5,245 पाउंड)[2][3]
ऑर्बिटर (dry): 682 किग्रा (1,504 पाउंड)[4]
विक्रम लैंडर (wet): 1,471 किग्रा (3,243 पाउंड)[2][3]
Vikram lander (dry): 626 किग्रा (1,380 पाउंड)[4]
प्रज्ञान रोवर: 27 किग्रा (60 पाउंड)[2][3]
पावरऑर्बिटर: 1 kW[5]

Vikram lander: 650 W

Pragyan rover: 50 W
मिशन सुरुआत
लांच तारीख22 जुलाई 2019, 14:43:12 IST (09:13:12 UTC)[6]
राकेटजीएसएलवी मार्क 3[7][8]
लांच के जगहसतीश धवन अंतरिक्ष केंद्र लांच पैड
ठीकेदारइसरो (ISRO)
चंद्रमा ऑर्बिटर
Orbital insertion20 August, 2019 (planned)[9][10]
Orbit parameters
पेरीapsis100 किमी (62 मील)[11]
Apoapsis100 किमी (62 मील)[11]
चंद्रमा लैंडर
अंतरिक्षबिमान कंपोनेंटरोवर
Landing date7 सितंबर 2019 (प्लान)[12]
चंद्रयान कार्यक्रम

चंद्रयान-2 भारतीय अंतरिक्ष कार्यक्रम के तहत, चंद्रमा पर भेजल जाये वाला भारत के दुसरा अंतरिक्ष बिमान हवे। एकरे पहिले चंद्रयान-1 भेजल गइल रहे। इसरो द्वारा बिकसित आ बनावल एह यान के 22 जुलाई 2019 के 2.43 PM IST (09:13 UTC) पर सतीश धवन अंतरिक्ष केंद्र के लांच पैड से जीएसएलवी मार्क 3 राकेट द्वारा लांच कइल गइल।[7] एह अंतरिक्ष यान से एगो चंद्र ऑर्बिटर, लैंडर आ चंद्र रोवर भेजल गइल।

मकसद[संपादन करीं]

चंद्रयान-2 के सभसे प्राथमिक मकसद बा ई देखावल कि भारतीय तकनीकी चंद्रमा के सतह पर "सॉफ्ट-लैंडिंग" करे में आ सतह पर रोवर चलावे में सक्षम बाटे। एकरे बाद बैज्ञानिक मकसद सभ में चंद्रमा के टोपोग्राफी, खनिज, तत्व सभ के मात्रा, चंद्रमा के बाहरी वायुमंडल (लूनर एक्सोस्फीयर), इहाँ मौजूद पानी आ बरफ के अध्ययन वगैरह शामिल बा।[13] ऑर्बिटर चंद्रमा के सतह के नक्शा तइयार करी आ थ्री-डी व्यू जेनरेट करे में मदद करी। एह पर लागल राडार सतह के सर्वेक्षण करी आ मौजूद पानी के अध्ययन करी। दक्षिणी ध्रुव वाला इलाका में बरफ के रूप में जमल पानी के अध्ययन एह में शामिल बा। एकरे अलावा ई चंद्रमा पर मौजूद चट्टान-चूर्ण (रेगोलिथ) के मोटाई के अध्ययन करी जवना से इहाँ के माटी बनल बा।[14]

डिजाइन[संपादन करीं]

ई मिशन जीएसएलवी मार्क 3 से लांच कइल गइल आ लिफ्ट-ऑफ द्रब्यमान लगभग 3,850 किग्रा (8,490 पाउंड) रहल। श्रीहरिकोटा दीप पर मौजूद सतीश धवन सेंटर से एकरा के लांच कइल गइल।[15][11][8][16] जून 2019 तक ले , एह मिशन पर कुल खर्चा 978 करोड़ (लगभग US$141 मिलियन) आइल जेह में 603 एकरे अंतरिक्ष वाला हिस्सा पर आइल आ 375 खर्चा लांच करे के सिस्टम पर आइल।[17][18] चंद्रयान-2 स्टैक के पहिले पृथ्वी के पार्किंग ऑर्बिट में 170 किमी पेरीजी आ 40,400 किमी अपोजी पर लांच यान द्वारा अस्थापित कइल गइल।[19]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. 1.0 1.1 Nair, Avinash (31 May 2015). "ISRO to deliver "eyes and ears" of Chandrayaan-2 by 2015-end". The Indian Express. Retrieved 7 August 2016.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Chandrayaan-2 to Be Launched in January 2019, Says ISRO Chief". Gadgets360. NDTV. Press Trust of India. 29 August 2018. Retrieved 29 August 2018.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "ISRO to send first Indian into Space by 2022 as announced by PM, says Dr Jitendra Singh" (Press release). अंतरिक्ष बिभाग. 28 August 2018. Retrieved 29 August 2018.
  4. 4.0 4.1 4.2 "Chandrayaan-2: All you need to know about India's 2nd Moon mission". 22 July 2019. Archived from the original on 14 July 2019. Retrieved 22 July 2019.
  5. "Chandrayaan-2 – Home". इसरो. Archived from the original on July 29, 2019. Retrieved June 20, 2019.
  6. "Chandrayan-2 Launch Rescheduled on 22nd July, 2019, AT 14:43 HRS". इसरो. July 18, 2019. Archived from the original on August 30, 2019. Retrieved July 18, 2019. {{cite web}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  7. 7.0 7.1 Singh, Surendra (5 August 2018). "Chandrayaan-2 launch put off: India, Israel in lunar race for 4th position". The Times of India. Times News Network. Retrieved 15 August 2018.
  8. 8.0 8.1 Shenoy, Jaideep (28 February 2016). "ISRO chief signals India's readiness for Chandrayaan II mission". The Times of India. Times News Network. Retrieved 7 August 2016.
  9. Ratcliffe, Rebecca (22 July 2019). "India's Chandrayaan-2 moon mission lifts off a week after aborted launch". Retrieved 23 July 2019.
  10. "GSLV-Mk III – M1 / Chandrayaan-2 Mission". ISRO.gov.in. Archived from the original on 12 September 2019. Retrieved 21 July 2019.
  11. 11.0 11.1 11.2 Kiran Kumar, Aluru Seelin (August 2015). Chandrayaan-2 – India's Second Moon Mission. YouTube.com. Inter-University Centre for Astronomy and Astrophysics. Retrieved 7 August 2016.
  12. "GSLV-Mk III – M1 / Chandrayaan-2 Mission". ISRO.gov.in. Archived from the original on 12 September 2019. Retrieved 21 July 2019.
  13. "Chandrayaan 2". NASA Space Science Data Coordinated Archive. नासा. Retrieved 3 जुलाई 2019.
  14. Banerji, Abigail (13 जुलाई 2019). "Chandrayaan 2: Everything you need to know about the orbiter's mission and design". Firstpost. Retrieved 14 जुलाई 2019.
  15. उद्धरण खराबी:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named CY2_LaunchKit
  16. Kumar, Chethan (12 August 2018). "Isro wants Chandrayaan-2 lander to orbit moon first". The Times of India. Times News Network. Retrieved 15 अगस्त 2018.
  17. उद्धरण खराबी:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named :1
  18. Singh, Surendra (20 February 2018). "Chandrayaan-2 mission cheaper than Hollywood film Interstellar". The Times of India. Times News Network. Retrieved 3 मार्च 2018.
  19. "Department of Space presentation on 18 Jan 2019" (PDF). 18 जनवरी 2019. Retrieved 30 जनवरी 2019. {{cite web}}: Cite has empty unknown parameter: |dead-url= (help)

बाहरी कड़ी[संपादन करीं]