फगुआ: रिवीजन सभ के बीचा में अंतर
एक वाक्य जोड़ल गइल |
संदर्भ जोड़ल गइल |
||
लाइन 1: | लाइन 1: | ||
'''फगुआ''' [[भोजपुरी क्षेत्र|भोजपुरी इलाका]] में [[फागुन]] के महीना में गावल जाये वाला [[लोकगीत]] हवे। जाड़ा के बाद [[बसंत]] के आगमन के' उछाह आ [[होली]] मनावे के तय्यारी फगुआ के गीतन से पता चले ला। [[बसंत पंचिमी]] के [[सम्मत]] गड़ा जाला आ एही दिन से फगुआ गवाये लागे ला जे लगभग चालीस दिन चले ला, [[होली]] के दिन ले। |
'''फगुआ''' [[भोजपुरी क्षेत्र|भोजपुरी इलाका]] में [[फागुन]] के महीना में, [[होली]] के मौसम में, गावल जाये वाला [[लोकगीत]] हवे।<ref name="NettlPorter1998">{{cite book|author1=Bruno Nettl|author2=James Porter|author3=Timothy Rice|title=The Garland Encyclopedia of World Music: South Asia : the Indian subcontinent|url=https://books.google.com/books?id=ZOlNv8MAXIEC&pg=PA665|year=1998|publisher=Taylor & Francis|isbn=978-0-8240-4946-1|pages=665–}}</ref> जाड़ा के बाद [[बसंत]] के आगमन के' उछाह आ [[होली]] मनावे के तय्यारी फगुआ के गीतन से पता चले ला। [[बसंत पंचिमी]] के [[सम्मत]] गड़ा जाला आ एही दिन से फगुआ गवाये लागे ला जे लगभग चालीस दिन चले ला, [[होली]] के दिन ले।<ref>{{cite book|title=नवनीत (अंक-36)|url=https://books.google.com/books?id=MdIeAQAAMAAJ|year=1987}}</ref><ref name="Marālī1984">{{cite book|author=Kirana Marālī|title=Avadhī aura Bhojapurī lokagītoṃ meṃ Rāmakathā|url=https://books.google.com/books?id=8T8GAAAAMAAJ|year=1984|publisher=Bhāratī Bhaṇḍāra}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.holifestival.org/evening-of-bonfires.html |title=The Evening of Bonfires, Holi Bonfire, Holi Bonfire Celebrations |publisher=Holifestival.org |date= |accessdate=2017-03-08}}</ref> |
||
कुछ अन्य क्षेत्रन में एकरा के '''फाग''' भी कहल जाला। ''होरी'' आ ''रसिया'' गीत भी एही से मिलत जुलत भावना के गीत होलें। |
कुछ अन्य क्षेत्रन में एकरा के '''फाग''' भी कहल जाला। ''होरी'' आ ''रसिया'' गीत भी एही से मिलत जुलत भावना के गीत होलें। |
20:19, 9 मार्च 2017 तक ले भइल बदलाव
फगुआ भोजपुरी इलाका में फागुन के महीना में, होली के मौसम में, गावल जाये वाला लोकगीत हवे।[1] जाड़ा के बाद बसंत के आगमन के' उछाह आ होली मनावे के तय्यारी फगुआ के गीतन से पता चले ला। बसंत पंचिमी के सम्मत गड़ा जाला आ एही दिन से फगुआ गवाये लागे ला जे लगभग चालीस दिन चले ला, होली के दिन ले।[2][3][4]
कुछ अन्य क्षेत्रन में एकरा के फाग भी कहल जाला। होरी आ रसिया गीत भी एही से मिलत जुलत भावना के गीत होलें।
एक ठो खास अर्थ में, झुंड में फगुआ गावत समय अगर केहू कौनों भुलाइल फगुआ के गीत इयाद क के कढ़ा देला त ओकर फगुआ साथी लोग पर चढ़ गइल अइसन कहल जाला, एह तरह के उधारी के दूसर अइसने फगुआ सुना के उतारल जाला, जेकरा के फगुआ दिहल कहल जाला।[5]
फगुआ के गीत अक्सर शृंगार रस के या भक्ति के गीत होलें जेह में राधा-कृष्ण, राम-सीता या शिव पार्वती के बर्णन होला।[3][6]फागुन में फगुआ मनावे के उल्लेख साहित्य में भी कई जगह मिले ला।[7]
फगुआ मनावे के रिवाज भोजपुरी इलाका ले सीमित नइखे, भोजपुरी भाषा बोले वाला लोग जहाँ दूसरा देस जा के बस गइल उहाँ भी एकर महत्व बाटे।[8]
फागुन आ होली के मौसम में फगुआ के महत्व अब घटत जात बा।[9]
संदर्भ
- ↑ Bruno Nettl; James Porter; Timothy Rice (1998). The Garland Encyclopedia of World Music: South Asia : the Indian subcontinent. Taylor & Francis. pp. 665–. ISBN 978-0-8240-4946-1.
- ↑ नवनीत (अंक-36). 1987.
- ↑ 3.0 3.1 Kirana Marālī (1984). Avadhī aura Bhojapurī lokagītoṃ meṃ Rāmakathā. Bhāratī Bhaṇḍāra.
- ↑ "The Evening of Bonfires, Holi Bonfire, Holi Bonfire Celebrations". Holifestival.org. Retrieved 2017-03-08.
- ↑ Vidyāvindu Siṃha (2003). Sāla bhara parva. Vāṇī Prakāśana. pp. 105–. ISBN 978-81-7055-187-4.
- ↑ Kumārī Vāsantī (1993). Nāgapurī gītoṃ kī chanda-racanā: eka sāṃskr̥tika adhyayana. Kiśora Vidyā Niketana.
- ↑ Rameśacandra Miśra; Tulasīdāsa (1969). Gītāvalī-vimarśa: Tulasī kī kāvyakr̥ti Gītāvalī kī sarvāṅgapūrṇa samīkshā. Navanīta Prakāśana.
- ↑ Helen Myers (January 1998). Music of Hindu Trinidad: Songs from the India Diaspora. University of Chicago Press. pp. 74–. ISBN 978-0-226-55453-2.
- ↑ http://www.dw.com/hi/changing-tradition-of-holi/a-16699816
बाहरी कड़ी
- कृष्णबिहारी मिश्र, फगुआ की तलाश में, हिन्दी समय पर। टेम्पलेट:Hi icon
ई संस्कृति-संबंधी लेख एगो आधार बाटे। जानकारी जोड़ के एकरा के बढ़ावे में विकिपीडिया के मदद करीं। |
ई हिंदू धर्म-संबंधी लेख एगो आधार बाटे। जानकारी जोड़ के एकरा के बढ़ावे में विकिपीडिया के मदद करीं। |