फासीवाद

विकिपीडिया से
बेनिटो मुसोलिनी (बाएँ) आ एडोल्फ़ हिटलर (दहिने), इटली के फासिस्ट पार्टी आ जर्मनी के नाजी पार्टी के मुखिया।

फासीवाद (अंग्रेजी: Fascism; /ˈfæʃɪzəm/) एक किसिम के अराजकतावादी (रैडिकल), सत्तावादी (अथॉरिटैरियन), अतिराष्ट्रवाद (अल्ट्रानेशनलिज्म) हऽ[1][2][3][4] जेह में डिक्टेटरशिप, बिपक्ष के जबरियन दबा के रखल, आ समाज आ अर्थबेवस्था पर कठोर शासन के बिसेसता होला।[5] 20वीं-सदी के सुरुआत में यूरोप में ई बिचारधारा प्रमुखता हासिल कइलस।[6] पहिला फासीवादी आंदोलन इटली में सुरू भइल, पहिला बिस्व जुद्ध के दौरान, आ ई यूरोप के अउरियो देसन में फइल गइल।[6] उदारवाद, मार्क्सवाद, आ अराजकतावाद (एनार्किज्म) के बिरुद्ध, परंपरागत रूप से दक्खिनपंथ आ बामपंथ के बिभाजन में एकरा के अति-दक्खिन (फ़ार-राइट) कटेगरी में रखल जाला। [6][7][8][9][10][11] वास्तव में फासीवाद के ओह मायने में विचारधारा ना कहल जा सके ला जे तरे मार्क्सवाद चाहे उदारवाद के देखल जाला, ई बिचारधारा हइए ना हवे बलुक एक किसिम के नीति हवे; चाहे क्रिया भा काम करे के तरीका ढेर हवे; बिचारधारा आ सिद्धांत कम हऽ आ बेहवार जादे हऽ।[12]

इहो देखल जाय[संपादन करीं]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. Turner, Henry Ashby, Reappraisals of Fascism. New Viewpoints, 1975. p. 162. States fascism's "goals of radical and authoritarian nationalism".
  2. Larsen, Stein Ugelvik, Bernt Hagtvet and Jan Petter Myklebust, Who were the Fascists: Social Roots of European Fascism (Columbia University Press, 1984; ISBN 978-8200053316), प. 424, "organized form of integrative radical nationalist authoritarianism"
  3. पैक्सटन (2004), पप.32,45,173
  4. नोल्टे (1965) प.300
  5. fascism. मरियम-वेबस्टर ऑनलाइन. Retrieved 22 अगस्त 2017.
  6. 6.0 6.1 6.2 पीटर डाविएस; डेरेक लिंच (2002). The Routledge Companion to Fascism and the Far Right. रूल्टेज. pp. 1–5.
  7. Roger Griffin. Fascism. Oxford, England: Oxford University Press, 1995. पप. 8, 307.
  8. Aristotle A. Kallis. The fascism reader. New York, New York: Routledge, 2003. प. 71
  9. हार्टले, जॉन (2004). Communication, Cultural and Media Studies: The key concepts (3सरा ed.). रूल्टेज. p. 187. ISBN 9780521559829.
  10. विल्हेम, रीऽश (1970). The Mass Psychology of Fascism. हार्पर कॉलिंस. ISBN 978-0285647015.
  11. मैरी हॉकेसवर्थ; मॉरिस कोगन (1992). Encyclopaedia of Government and Politics: Volume 1. रूल्टेज. ISBN 0-203-71288-9.
  12. अरोड़ा. राजनीतिक विज्ञान. मैक-ग्रा हिल (इंडिया). pp. 10–. ISBN 978-0-07-107489-6.

बाहरी कड़ी[संपादन करीं]