पंजाबी भाषा

विकिपीडिया से
पंजाबी
پنجابیਪੰਜਾਬੀ
The word "Panjabi" written in Shahmukhi (Nast'aliq style), Gurmukhi
मूलभाषा बाटेपंजाब क्षेत्र
मूल बोले वाला
320 million, including Lahnda variants (2023)
इंडो-यूरोपियन
  • Indo-Iranian
    • Indo-Aryan
      • Northwestern[1]
        • पंजाबी
स्टैंडर्ड रूप
माझी
हिंदको
सरायकी
शाहमुखी(Extended Perso-Arabic)
गुरुमुखी(ब्राह्मिक)[2]
पंजाबी ब्रेल(India)
Devanagari (Brahmic, unofficial)[3]
ऑफिशियल स्टेटस
सरकारी भाषा बाटे
 भारत (Indian States of Punjab, Chandigarh secondary officially recognized language in the states of Delhi, Haryana
 Pakistan Provincial Language of Punjab, Pakistan
भाषा कोड
ISO 639-1pa
ISO 639-2pan
ISO 639-3pan
Glottologpanj1256  (Punjabi)[4]
Areas (red) where Punjabi is the native language, compared to all Indo-Aryan languages (dark grey)

पंजाबी भाषा एगो हिंद-आर्यन भाषा ह और इतिहासी पंजाब क्षेत्र (अब भारत और  पाकिस्तान के बीच विभाजित) की निवासियन तथा प्रवासी लोगन द्वारा बोलल जाला। एके बोले वालन मे सिख, मुसलमान और हिंदू सब शामिल बान स। पाकिस्तान क ,2010 की जनगणना और 2021 की भारत की जनगणना के अनुसार, भारत और पाकिस्तान मे ए भाषा के कुल वक्ता लोगन क संख्या लगभग 13 करोड़ बा।[5] ए अनुसार इ भारत क 11वां सबसे व्यापक भाषा ह और भारतीय उपमहाद्वीप में तीसरा सबसे ज्यादा बोलल जाए वाला मातृभाषा ह। कम से कम पिछला 300 वर्ष से लिखित पंजाबी भाषा क मानक रूप, माझी बोली पर आधारित बा, जवन इतिहासी माझा क्षेत्र  क भाषा ह। इ भाषा क संयुक्त अरब अमीरात, संयुक्त राज्य अमेरिका, सऊदी अरब और ऑस्ट्रेलिया में भी एगो महत्वपूर्ण उपस्थिति बा। पंजाबी भाषा शाहमुखी और गुरुमुखी लिपि में लिखल बा, इ एक से अधिक लिपि में लिखल बहुत कम भाषा में से एगो बन गइल बा।

आधिकारिक दर्जा[संपादन करीं]

भारत में, पंजाबी भारत की 22 अनुसूचित भाषा में से एक ह। इ भारत की पंजाब राज्य क पहिला आधिकारिक भाषा ह। पंजाबी के उर्दू, हरियाणवी के साथ दिल्ली में दूसरी आधिकारिक दर्जा प्राप्त बा। पाकिस्तान में कौनो क्षेत्रीय जातीय भाषा के राष्ट्रीय स्तर पर आधिकारिक भाषा क दर्जा नइखे मिलल, और ए तरह से एइजा पंजाबी राष्ट्रीय स्तर पर आधिकारिक भाषा नाहीं ह, भले ही इ उर्दू की बाद पाकिस्तान में सबसे अधिक बोलल जाए वाली भाषा ह। तबो इ भाषा पंजाब, पाकिस्तान क आधिकारिक भाषा ह, जवन की इस्लामाबाद राजधानी क्षेत्र क सबसे अधिक आबादी वाला प्रांत ह।

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. "Punjabi". languagesgulper.com. Retrieved 29 मार्च 2015.
  2. "Census of India: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues –2001".
  3. "Census of India: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues –2001". Censusindia.gov.in. Retrieved 2016-02-02.
  4. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Panjabi". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
  5. "Pakistan Census". Census.gov.pk. Archived from the original on 2011-09-12. Retrieved 2014-01-04.