उम्मेदगंज

विकिपीडिया से
उम्मेदगंज
गांव
उम्मेदगंज is located in राजस्थान
उम्मेदगंज
उम्मेदगंज
उम्मेदगंज is located in India
उम्मेदगंज
उम्मेदगंज
Coordinates: 24°47′48″N 76°37′43″E / 24.796593°N 76.628618°E / 24.796593; 76.628618निर्देशांक: 24°47′48″N 76°37′43″E / 24.796593°N 76.628618°E / 24.796593; 76.628618
देशभारत
राज्यराजस्थान
जिलाबारां
Government
 • Typeगणतंत्र
 • Bodyग्राम पंचायत के अंतर्गत गांव
 • सरपंचश्रीमती प्रेमबाई नागर
 • सांसद झालावाड़-बारां (लोकसभा निर्वाचन)दुष्यंत सिंह (BJP)
 • विधान सभा के सदस्य अटरू-बारां विधान सभा क्षेत्रराधेश्याम बैरवा (भाजपा)
Area
 • Total1.2 किमी2 (0.5 बर्ग मील)
Elevation
289 m (948 ft)
Population
 (2011)
 • Total761
 • Density630/किमी2 (1,600/बर्ग मील)
Demonymराजस्थानी
भाषाएं
 • आधिकारिकहिंदी, अंग्रेजी
 • स्थानीयहाड़ोती
Time zoneUTC+5:30 (IST)
PIN
325218
टेलीफोन कोड07451
लिंगानुपात860 /

उम्मेदगंज भारत के राजस्थान के हडोती क्षेत्र के एगो छोट गाँव ह . एकर नजदीकी शहर अटरू बा, जवन 12 बा किमी दूर बा। ई गाँव बारां जिला के अटरू तहसील में आवेला . इ 47 में स्थित बा जिला मुख्यालय, बारां से किलोमीटर के दूरी पर बा। [1] एकर जनसंख्या 761 बा। इ अन्ताना ग्राम पंचायत के तहत आवेला . गाँव में एगो अपर प्राइमरी स्कूल आ एगो छोट स्वास्थ्य सेवा केंद्र बा। [2] [3] [4]

खेती[संपादन करीं]

गाँव खेती के काम पर बहुत निर्भर बा। गाँव के लोग भैंस, गाय, बकरी जइसन पशुपालन करेला। हर घर में जमीन बा, लेकिन खेती बिना महत्वपूर्ण संसाधन के मुश्किल बा। कुछ किसानन के खेत दोसरा से बड़ होला एहसे जमीन के असमान बंटवारा होला. जोत, बोवाई, रखरखाव, सिंचाई, आ कटाई खातिर इनपुट लागत बहुत ढेर होला। अधिकांश छोट किसान के लगे आपन जल संसाधन नईखे, एहसे उनुका फसल खाती दोसरा किसान से पानी लेवे के पड़ेला। जमीन के आर्थिक बोझ कम करे खातिर छोट किसान अक्सर आपन जमीन बड़ किसान के किराया प देवेले।

रोजगार[संपादन करीं]

जनगणना आँकड़ा के मोताबिक उम्मेदगंज में कुल साक्षरता दर 67% बा। कुल आबादी में से 416 लोग काम के गतिविधि में लागल रहे। 46.63% मजदूर अपना काम के मुख्य काम (रोजगार भा 6 महीना से अधिका कमाई) के रूप में बतावेलें, जबकि 53.37% लोग नरेगा जइसन सीमांत गतिविधि से जुड़ल रहे, जवना से 6 महीना से कम के रोजी-रोटी मिलत रहे। मुख्य काम में लागल 416 मजदूर में से 126 किसान (मालिक भा सह-मालिक) रहले जबकि 46 कृषि मजदूर रहले। गाँव के कुछ लोग सरकार के रोजगार भी बा।

शिक्षा आ स्वास्थ्य देखभाल[संपादन करीं]

पढ़ाई[संपादन करीं]

उम्मेदगंज में उच्च प्राथमिक सरकारी स्कूल बा। लगभग हर बच्चा स्कूल में पढ़ेला। स्कूल में हैंड पंप, ट्यूबवेल, आ पीये खातिर पानी के बड़हन टंकी बा। पांच गो कक्षा, एगो पुस्तकालय, एगो कार्यालय, आ एगो रसोईघर बा। एकरा अलावे छात्र खाती अलग-अलग वाशरूम बा। स्कूल मुसेन माता रोड पर स्थित बा। स्कूल में बिजली बा। एह स्कूल में शिक्षा के गुणवत्ता बहुत बढ़िया बा। 4 गो शिक्षक बाड़े। [5] [6]

सरकारी उच्च प्राथमिक विद्यालय उम्मेदगंज में कर्मचारी के सूची [7] [8]

क्र.स. कर्मचारी के नाम पद बिषय प्रभार
1 बबलू कुमार वरिष्ठ शिक्षक (द्वितीय ग्रेड 2 ) संस्कृत -
2 बद्री लाल मेघवाल शिक्षक (तृतीय ग्रेड) स्तर 1 - -
3 ब्रजराज शिक्षक (तृतीय ग्रेड) स्तर 2 सामाजिक अध्ययन -
4 चित्रंजन गुप्ता शिक्षक (तृतीय ग्रेड) स्तर 2 गणित/ विज्ञान -
5 चोथमल मीना शिक्षक (तृतीय ग्रेड) स्तर 1 - एचएम प्रभारी

स्वास्थ्य देखभाल के बारे में बतावल गइल बा[संपादन करीं]

उहाँ एगो प्राथमिक स्वास्थ्य केंद्र बा जवना में एगो नर्स अंगन बड़ी बा। एह स्वास्थ्य देखभाल केंद्र के माध्यम से गाँव के लोग के प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा दिहल जाला। कार्यकर्ता (मजदूर, यानी कि अंगन बड़ी के आशा सहयोग्नी) स्वास्थ्य देखभाल जइसे कि प्रसव, टीकाकरण, पुरुष भा महिला नसबंदी, आ परिवार नियोजन में मदद करेले।

परिवहन[संपादन करीं]

ई गाँव सड़क मार्ग से अतरु, तहसील, आ अउरी आसपास के गाँवन से जुड़ल बा। केंद्र सरकार के बनावल योजना प्रधानमंत्री ग्रामीण सडक योजना के मुताबिक सड़क बनावल गईल रहे। [9]

भौगोलिक जानकारी[संपादन करीं]

उम्मेदगंज राजस्थान के दक्षिणी भाग में भूपासी नदी आ बालूखल नदी के बीच में स्थित बा . नक्शा के निर्देशांक 24.796593°N 76.628618°E बा। जनगणना आँकड़ा 2011 के मोताबिक गाँव के क्षेत्रफल 295.07 हेक्टेयर बा।

घर-घर आ आबादी[संपादन करीं]

गांव में लगभग 150 परिवार बा। जनगणना 2011 के मोताबिक उम्मेदगंज के जनसंख्या 761 बाटे जेह में से 409 लोग पुरुष बाटे जबकि 352 लोग औरत बाटे [2]

उम्मेदगंज में 0–6 साल के लइकन के आबादी 110 बा जवन गाँव के कुल आबादी के 14.45% बा। उम्मेदगंज के औसत लिंग अनुपात 861 बा जवन राजस्थान के राज्य औसत 928 से कम बा। उम्मेदगंज के बाल लिंग अनुपात 964 बा, जवन राजस्थान के औसत 888 से अधिका बा [10]

साक्षरता के दर बा[संपादन करीं]

उमैदगंज में साक्षरता के दर राजस्थान के मुक़ाबले जादे बा। 2011 में उम्मेदगंज में साक्षरता दर 68.36% रहे, जबकि राजस्थान में साक्षरता दर 66.11% रहे। उम्मेदगंज में पुरुष साक्षरता 86.40% बा, जबकि महिला साक्षरता दर 46.98% बा।

धार्मिक[संपादन करीं]

एह गाँव में दू गो मंदिर बा। एगो मंदिर राधा कृष्ण के मंदिर ह जवन साल 1996 में पूरा भइल। दूसरा मंदिर हनुमान के मंदिर ह। गाँव में कई गो हिन्दू देवता लोग के मंच बनल बा।

कोविड-19 के प्रकोप[संपादन करीं]

जूजून 2021 में गाँव में कोविड-19 के प्रकोप भइल रहे। गांव में बड़ी संख्या में लोग Covid पॉजिटिव निकले। जिला मजिस्ट्रेट आ कलेक्टर राजेन्द्र विजय एह निषेध आदेश जारी क के उमैदगंज के पूरा परिधि के सूक्ष्म कंटेनमेंट जोन घोषित क के नोवेल कोरोना वायरस के प्रसार से बचाव कईले। इ आदेश 21 जून 2021 के 12 आधा रात तक प्रभावी रहल। [11]

नशा के कारोबार[संपादन करीं]

गांव के कुछ युवक नशा के कारोबार में लागल बाड़े। गांजा लेके जात कुछ लोग के पुलिस भी पकड़ लेले। गांव के निवासी रामबिलास के 04 किलो 850 ग्राम अवैध गांजा के संगे पकड़ल गईल अउरी उनुका खिलाफ एनडीपीएस एक्ट के तहत मामला दर्ज भईल बा। [12]

गाँव में शराब के लत[संपादन करीं]

गांव के बहुत लोग शराब के लत में बाड़े। एहमें से अधिकतर नवही शामिल बाड़े. एह शराब के लत के चलते गांव में शराबी के पारिवारिक हालत भी बिगड़ जाला, जवना से छोट बच्चा प बुरा असर पड़ेला। गांव में शराबी के मोटर साइकिल दुर्घटना होते रहे। कबो-कबो शराब के जादा सेवन के चलते इ शराबी लोग के मौत भी हो जाला। 12 जुलाई 2022 के उमेदगंज गांव के निवासी राजेन्द्र मीना शराब के नशा में मोटरसाइकिल चलावत रहले अउरी हेलमेट तक ना पहिनले रहले। मोटरसाइकिल दुर्घटना में सिर में लागल चोट से उनुकर मौत हो गईल। [13]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. https://baran.rajasthan.gov.in/pages/contact-directory/25/30176
  2. 2.0 2.1 "Ummedganj, Atru, Baran, Rajasthan, India - Geolysis Local". geolysis.com.
  3. "Ummedganj - ATRU - Baran". www.indiainfo.net.
  4. "Map of Ummedganj village in Atru tahsil, Baran, Rajasthan, India". villagemap.net.
  5. https://rajshaladarpan.nic.in/SD4/Home/Public2/CitizenCorner/SchoolSearch_Dashboard.aspx
  6. "Schools in Cluster | List of Schools in Cluster, 08310302601 District (Baran)". schools.org.in.
  7. "Shaala Darpan : Staff Window". rajshaladarpan.nic.in. Retrieved 2022-04-12.
  8. rajshaladarpan.nic.in https://rajshaladarpan.nic.in/SD4/Home/Public2/CitizenCorner/SchoolSearch_Dashboard.aspx. Retrieved 2022-04-12. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  9. "Gramin Gaurav Path Scheme in Rajasthan / ग्रामीण गौरव पथ योजना". GovInfo.me. 1 March 2017.
  10. (PDF) https://plan.rajasthan.gov.in/content/dam/planning-portal/Directorate%20of%20Economics%20and%20Statistics/PDF/Indicators/Block%20Wise%20Population/Baran-T_F.pdf. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)
  11. "ग्राम उम्मेदगंज में माईक्रो कन्टेनमेन्ट जोन घोषित". 22 May 2021. Archived from the original on 30 March 2023. Retrieved 30 March 2023.
  12. "बारां- 04 किलो 850 ग्राम गांजा बरामद - ब्यूरो न्यूज़" (अमेरिकी अंग्रेजी में). 2021-11-30. Archived from the original on 2022-04-12. Retrieved 2022-04-12.
  13. "Baran, Baran : बारां: उम्मेंदगंज गांव में सड़क दुर्घटना में बाइक सवार हुआ गंभीर घायल, जिला अस्पताल से कोटा रेफर | Public App". Public (अंग्रेजी में). Archived from the original on 2023-03-30. Retrieved 2022-07-13.