Jump to content

क्यूजीआइएस

विकिपीडिया से
QGIS
QGIS 2.2 showing the redesigned menus.
डेवलपरQGIS Development Team
सुरुआती रिलीजजुलाई 2002 (2002-07)
स्टेबल रिलीज
3.36.3[1]Edit this on Wikidata
रिपोसिटरीgithub.com/qgis/QGIS
भाषाC++, Python, Qt
प्लेटफ़ॉर्मWindows, Linux, Mac OS X, Android(beta)
उपलब्ध बाटेMultilingual
प्रकारGeographic information system
लाइसेंसGNU GPLv2
वेबसाइटqgis.org/en/site/ एकरा के विकिडेटा पर संपादित करीं

क्यूजीआइएस एगो फ्री आ ओपन-सोर्स क्रॉस-प्लेटफॉर्म डेस्कटॉप जियोग्राफिक इन्फॉर्मेशन सिस्टम (GIS) एप्लीकेशन ह जे जियो-स्पेशियल डेटा के देखे, संपादन करे, बिस्लेषण करे, आ छपाई आ विजुअलाइजेशन के कामे आवे ला।[2]

फंक्शन[संपादन करीं]

क्यूजीआइएस भौगोलिक सूचना प्रणाली (जीआइएस) सॉफ्टवेयर के रूप में काम करे ला, जेह में यूजर लोग के ग्राफिकल मैप के बनावे, एडिट करे आ निर्यात के अलावा स्थानिक जानकारी के बिस्लेषण आ संपादन करे के सुबिधा मिले ला।[2] QGIS रास्टर, वेक्टर आ मेश (नेट भा जाली) लेयर सभ के सपोर्ट करेला। वेक्टर डेटा के या त प्वाइंट, लाइन, या पोलिगन फीचर के रूप में स्टोर कइल जाला। रास्टर इमेज सभ के कई गो फॉर्मेट सभ के सपोर्ट मौजूद बाड़ें आ सॉफ्टवेयर इमेज सभ के जियोरेफरेंस क सके ला।

QGIS आकार फ़ाइल, व्यक्तिगत भू-डेटाबेस, dxf, MapInfo, PostGIS, अउरी बकिया उद्योग-मानक प्रारूपन के समर्थन करे ला।[3] वेब मैप सेवा अउरी वेब फीचर सेवा समेत वेब सेवा के भी सुबिधा बा जेवन बाहरी स्रोत से डेटा के उपयोग के अनुमति देवेला।[4]

क्यूजीआइएस अन्य ओपन सोर्स जीआइएस पैकेज के साथे एकीकृत करेला, जेकरा में पोस्टजीआइएस, ग्रस जीआइएस आउर मैपसर्वर शामिल बाटे।[4] पायथन या सी ++ में लिखल प्लगइन सभ के इस्तेमाल QGIS के क्षमता के बढ़ा दे लें। प्लगइन गूगल जियोकोडिंग एपीआई के उपयोग करके जियोकोड कर सकेला, आर्कजीआइएस में पावल जाए वाला जवन इस्टैंडर जियोप्रोसेसिंग टूल बाड़ें आ अउर पोस्टग्रेएसक्यूएल/पोस्टजीआइएस, स्पेटियालाईट आ माईएसक्यूएल डेटाबेस के इंटरफेस वाला टूल बाड़ें, उनहनों के इस्तेमाल एहिजा कइल जा सके ला।

क्यूजीआइएस के इस्तेमाल सागा जीआइएस अउरी कोस्मो के साथे भी कइल जा सके ला।

विकास[संपादन करीं]

2002 के शुरुआत में गैरी शेरमैन क्वांटम जीआइएस के विकास शुरू कइलें, आ ई 2007 में ओपन सोर्स जियोस्पेशियल फाउंडेशन के एक ठो इनक्यूबेटर प्रोजेक्ट बन गइल।[5] वर्शन 1.0 जनवरी 2009 में रिलीज भइल।[6]

साल 2013 में वर्शन 2.0 के रिलीज के साथ-साथ एकर नाँव आधिकारिक तौर पर क्वांटम जीआइएस से बदल के क्यूजीआइएस कइल गइल ताकि भ्रम ना होखे काहें से कि दुनों नाँव के समानांतर इस्तेमाल कइल गइल रहे।[7]

मुख्य रूप से C++ प्रोग्रामिंग भाषा में लिखल गइल क्यूजीआइएस क्यूटी लाइब्रेरी के व्यापक रूप से इस्तेमाल करे ला।[4] Qt के अलावा, QGIS के जरूरी निर्भरता में GEOS आ SQLite शामिल बाड़ें। GDAL, GRASS GIS, PostGIS, आ PostgreSQL के भी इस्तेमाल करे के सलाह दिहल जाला, काहें से कि ई अउरियो बेसी डेटा फॉर्मेट सभ तक पहुँच प्रदान करे लें।[8]

2014 में क्यूजीआइएस-एंड्रॉयड से एगो स्क्रीनशॉट।

2017 तक, QGIS कई ऑपरेटिंग सिस्टम में उपलब्ध बाटे, जेमे Mac OS X, Linux, Unix, अउरी Microsoft Windows शामिल बाटे.[9] कईगो तृतीय-पक्ष ऐप बा जवन QGIS के मोबाइल डिवाइस पर उपयोग के अनुमति देवेला जइसे कि QField (Android, iOS आउर Windows), Mergin Maps (Android, IOS आउर Windows) आउर IntraMaps Roam (Windows).[9]

QGIS के GRASS के ग्राफिक यूजर इंटरफेस के रूप में भी उपयोग कइल जा सकेला। QGIS के व्यावसायिक GIS के तुलना में होस्ट फ़ाइल सिस्टम पर एगो छोट स्थापना पदचिह्न बाटे आउर आमतौर पर कम रैम आउर प्रसंस्करण शक्ति के आवश्यकता होला; एही से एकरा के पुरान हार्डवेयर पर उपयोग कइल जा सकेला या अन्य अनुप्रयोगन के साथे एक साथ चल सकेला जहां सीपीयू शक्ति सीमित हो सके ला।[प्रमाण देईं]

क्यूजीआइएस के रखरखाव वालंटियर डेवलपर लोगन द्वारा कइल जाला जे लोग रेगुलर अपडेट आ बग फिक्स जारी करे ला। 2012 तक, डेवलपर्स QGIS के 48 भाषा में अनुवाद कइलें आ एप्लीकेशन के अकादमिक आ पेशेवर वातावरण में अंतरराष्ट्रीय स्तर पर उपयोग कइल जा रहल बाटे। कई गो कंपनी समर्थन अउरी सुविधा विकास सेवा ऑफर करे लीं।[10]

फंक्शन[संपादन करीं]

क्यूजीआइएस यूजर लोगके नक्शा, चार्ट आ डाइग्राम के उपयोग क के आपन डेटा के दृश्यमान बनावे के सक्षम करेला, जबकि बिबिध किसिम के सिंबल (चीन्हा) विकल्प के साथे प्रेजेंट करे के सुबिधा दे ला । QGIS द्वारा दिहल जाये वाली भौगोलिक एनालिसिस खातिर क्षमता, बफर निर्माण, स्थानिक क्वेरी, आ जियोप्रोसेसिंग के रूप में भी शामिल चीज बाड़ी स। बेसी जटिल भौगोलिक विश्लेषण खातिर, उपयोगकर्ता अतिरिक्त रूप से प्लगइन आउर एल्गोरिदम के उपयोग क सकेलें। क्यूजीआइएस जियोस्पेशियल डेटा के मानचित्र, ऑनलाइन सेवा, या प्रिंट मानचित्र के रूप में साझा आउर प्रकाशित करे के भी आसान बनावेला, जइसे कि आकार फ़ाइल, जियोटीआईएफएफ, आउर केएमएल फ़ाइल इत्यादि के।

प्रिंट कंपोजर के स्क्रीनशॉट

लाइसेंसिंग[संपादन करीं]

GNU GPLv2 के तहत एगो मुक्त सॉफ्टवेयर एप के रूप में, QGIS के अलग या जादा विशिष्ट कार्य करे खातिर स्वतंत्र रूप से मोडिफाई कइल जा सकेला। दू गो उदाहरण QGIS ब्राउज़र आउर QGIS सर्वर एप्लीकेशन हवें, जे डेटा एक्सेस आउर रेंडरिंग खातिर एके कोड के उपयोग करेला, लेकिन अलग-अलग फ्रंट-एंड इंटरफ़ेस प्रस्तुत करे लें।[11]

इस्तेमाल[संपादन करीं]

कई गो सार्वजनिक आ निजी संगठन क्यूजीआइएस के अपना चुकल बाड़ें, जिनहन में शामिल बाड़ें:

  • अमेरिका के राष्ट्रीय सुरक्षा एजेंसी[12]
  • राष्ट्रीय भू-स्थानिक खुफिया एजेंसी
  • ऑस्ट्रिया के वोरार्लबर्ग राज्य
  • द इकोनॉमिस्ट[13]
  • स्विट्जरलैंड के ग्लारस आऊ सोलोथर्न कंटोन[14]
  • न्यूजीलैंड के भूमि सूचना सार्वजनिक सेवा विभाग[15]

रिलीज इतिहास[संपादन करीं]

"एलटीआर" एगो लांग टर्म रिलीज के देखावे ला। ब्यापक बदलाव के लॉग 2.0 अउरी बाद के रिलीज खातिर उपलब्ध बाटे।[16]

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. "Release 3.36.3". 17 मई 2024. Retrieved 25 मई 2024.
  2. 2.0 2.1 "QGIS Official Website". QGIS. Retrieved 16 October 2013.
  3. Gray, James (2008-03-26). "Getting Started With Quantum GIS". Linux Journal.
  4. 4.0 4.1 4.2 Cavallini, Paolo (August 2007). "Free GIS desktop and analyses: QuantumGIS, the easy way". The Global Geospatial Magazine.
  5. OSGeo (February 2008). "OSGeo Annual Report 2007".
  6. Tim Sutton (January 23, 2009). "Announcing the release of QGIS 1.0 'Kore'". Retrieved 2009-01-26.
  7. "Changelog for QGIS 2.0 - Quantum GIS is now known only as 'QGIS'". QGIS. Retrieved 1 January 2020.
  8. "Project details for Quantum GIS - Quantum GIS 0.9.0". Freshmeat. Retrieved 2008-12-31.
  9. 9.0 9.1 "Download QGIS". QGIS.org. Retrieved March 31, 2017.
  10. "Commercial support". www.qgis.org. Retrieved 2017-05-01.
  11. "QGIS Server Guide/Manual — QGIS Documentation documentation". docs.qgis.org. Retrieved 2023-07-07.
  12. "QGIS related repositories on GitHub - NSA". GitHub. Retrieved 31 March 2020.
  13. "The Economist". view.e.economist.com. Retrieved 2023-07-07.
  14. "QuantumGIS (QGIS) – freie GIS-Software". Land Vorarlberg. Archived from the original on 16 October 2013. Retrieved 12 October 2013.
  15. "QGIS related repositories on GitHub - LINZ". GitHub. Retrieved 31 March 2020.
  16. "Visual Changelogs". www.qgis.org. Retrieved 2022-07-16.