लुई अगासी

विकिपीडिया से
Louis Agassiz
ForMemRS
जनम(1807-05-28)मई 28, 1807
Môtier, Canton of Fribourg, Rhodanic Republic
निधनदिसंबर 14, 1873(1873-12-14) (उमिर 66)
Cambridge, Massachusetts
नागरिकताUnited States
काम के क्षेत्र
संस्थाUniversity of Neuchâtel
Harvard University
Cornell University
शिक्षाUniversity of Erlangen-Nuremberg (Ph.D.)
University of Munich
Doctoral advisorCarl Friedrich Philipp von Martius
Other academic advisorsIgnaz Döllinger, Georges Cuvier, Alexander von Humboldt[1]
Notable studentsWilliam Stimpson, William Healey Dall, Carl Vogt[1]
Known forIce age, Polygenism
पुरस्कार/सम्मानWollaston Medal (1836)
जीवन साथीCecilie Braun
Elizabeth Cabot Cary
संतान3, including Alexander and Pauline
दस्खत

ज्याँ लुई रुडोल्फ़ ऍगासी (अंग्रेजी: Jean Louis Rodolphe Agassiz, /ˈæɡəsi/ AG-ə-see; भारतीय उच्चारण में अगासीज चाहे आगासीज़) (28 मई 1807 — 14 दिसंबर 1873) स्विट्जरलैंड में जनमल एगो अमेरिकी जीव बिग्यानी आ भूबिग्यानी रहलें जे पृथिवी के प्राकृतिक इतिहास (नैचुरल हिस्ट्री) के क्षेत्र में अपने योगदान खातिर बिसेस रूप से जानल जालें।

आपन सुरुआती जिनगी स्विट्जरलैंड में बितावे के बा अगासी एरलान्जें आ म्यूनिख़ से डॉक्टर ऑफ़ फिलासफी के आ मेडिकल साइंस के डिग्री लिहलें। पेरिस में जॉर्ज कूवियर आ अलेक्जेंडर फॉन हम्बोल्ट के साथे अध्ययन करे के बाद ई न्यूशाट यूनिवर्सिटी में नेचुरल हिस्ट्री के प्रोफ़ेसर बन गइलें। 1847 में ई अमेरिका चल अइलें आ हार्वर्ड यूनिवर्सिटी में विजिटर बनलें। एकरे बाद ई जंतु बिज्ञान आ भूबिज्ञान के प्रोफेसर बन गइलें आ लॉरेंस साइंटिफिक स्कूल के हेड बनलें, कंपरेटिव जूलाजी के म्यूज़ियम के अस्थापना कइलें।

अगासी के अन्वीक्षण-ऑब्जर्वेशन करे खातिर डेटा एकट्ठा करे आ एनालिसिस करे में बेहतरीन प्लानिग खाती बिसेस रूप से जानल जाला। इनके मजिगर योगदान जंतु बिज्ञान, भूबिज्ञान (भूगर्भशास्त्र), आ अउरी संबंधित एरिया में रहल जेह में कई खंडन में हजारन पन्ना के लिखल पुस्तक शामिल बाड़ीं। इनके बिसेस रूप से इचथियोलॉजिकल बर्गीकरण खाती जानल जाला, एह में मेगालोडॉन नियर बिलुप्त जीव सभ के बर्गीकरण भी सामिल बा, आ इतिहासी भूबिज्ञान (भूगर्भशास्त्रीय इतिहास) के अध्ययन आ ग्लेशियर बिज्ञान के अस्थापना शामिल बा।

20वीं आ 21वीं सदी के दौरान, डार्विनवादी इवोल्यूशन के खिलाफत वाला बिचार, सृष्टि-रचना वाद में बिस्वास आ बैज्ञानिक नृजातिवाद (साइंटिफिक रेसिज्म) नियर बिचार जे इनके लेखन में देख्लाई पड़े लें, उनहन के चलते इनके रिपुटेशन आ योगदान के बिबाद के बिसय बना दिहलें।

संदर्भ[संपादन करीं]

  1. 1.0 1.1 Nicolaas A. Rupke, Alexander von Humboldt: A Metabiography, University of Chicago Press, 2008, p. 54.