विकिपीडिया से
Ṅa
Devanagari Ashoka Brahmi Tibetan Bengali Tamil
Ṅa
0919
Ṅa
11017
Ṅa
0F44
Ṅa
0999
Ṅa
0B99
Gurmukhi Thai Baybayin Malayalam Sinhala

0A19

0E07

1705

0D19

0D9E
Ancient scripts
Ashoka
Brahmi
Kushana
Brahmi
Gupta
Brahmi
Tocharian
Ṅa
11017
𑀗
11017
Ṅa
11017
Ṅa
--
Kharoṣṭhī Siddhaṃ Sharada Grantha
-
--
Siddhaṃ 'Nga'
11592
𑆕
11195
𑌙
11319
Bangla and Tibetan scripts
Ashoka Brahmi Gupta Brahmi Tibetan Bengali
Ṅa
11017
Ṅa
11017
Ṅa
0F44
Ṅa
0999
'Phags-pa Oriya Limbu Lepcha Marchen

A843

0B19

1905

1C05
𑱵
11C75
Siddhaṃ Pracalit Tirhuta Zanabazar Square
Siddhaṃ 'Nga'
11592
𑐒
11412
𑒓
11493
𑨏
11A0F
Note: Korean Hangul is an alphabet, not an Indic abugida, but
appears to ultimately have some derivation from 'Phags-pa.
Sharada-based scripts
Sharada Ashoka Brahmi Gupta Brahmi Takri Dogra
𑆕
11195
Ṅa
11017
Ṅa
11017
𑚎
1168E
𑠎
1180E
Gurmukhi Khudawadi Mahajani Khojki Multani

0A19
𑊿
112BF
-
--
𑈍
1120D
-
--
Nagaris and other Gupta-based scripts
Ashoka Brahmi Gupta Brahmi Devanagari
Ṅa
11017
Ṅa
11017
Ṅa
0919
Gujarati Kaithi Syloti Nagari Modi

0A99
𑂑
11091
-
--
𑘒
11612
Nandinagari Gunjala Gondi Soyombo Bhaiksuki
𑦲
119B2
𑩠
11A60
𑶄
11D84
𑰒
11C12
Kawi scripts
Grantha Baybayin Tagbanwa Hanunó'o Buhid
𑌙
11319

1705

1765

1725

1745
Balinese Javanese Batak Lontara Rejang

1B17

A994

1BDD

1A02

A932
Ashoka Brahmi Sundanese Makasar Chakma
Ṅa
11017

1B8D
𑻢
11EE2
𑻢
11EE2
Tai and Khmer scripts
Ashoka Brahmi Grantha Khmer Lao
Ṅa
11017
𑌙
11319

1784

0E87
Thai Tai Tham Tai Viet Tai Le New Tai Lü

0E07

1A26
/
AA88 / AA89

1952

1987
Other Grantha-based scripts
Ashoka Brahmi Grantha Ahom Dives Akuru
Ṅa
11017
𑌙
11319
𑜂
11702
𑤐
11910
Malayalam Saurashtra Cham Burmese Kayah Li

0D19

A896

AA0B

1004

A90D
Other Brahmic scripts
Ashoka Brahmi Masaram Gondi Meetei Mayek
Ṅa
11017
𑴐
11D10

ABE1
Tamil Kannada Sinhala Telugu
Ṅa
0B99

0D9E

0C19

0C99
Phonemic representation: /ŋ/
IAST transliteration: nga Nga
ISCII code point: B7 (183)
ङ अक्षर

भारतीय अबुगीडा लिपि सभ के पाँचवा व्यंजन वर्ण हऽ आ क-वर्ग के पाँचवा (क-वर्ग= क, ख, ग, घ, ङ) अक्षर ह। ई अशोक के धम्मलिपि के अक्षर ng से गुप्ता लिपी के बनल आ फेर बाकि भारतीय लिपियन मे बदलल।

प्रयोग[संपादन करीं]

भोजपुरी भाषा में अक्षर के ध्वनी बहुत प्रचलित ह। हिंदी के परभाव में शब्दन के लिखे के तरीका बदल गइल बा आ एह आवाज के अक्सर एह अक्षर के इस्तेमाल द्वारा अब लिखल छोड़ दिहल गइल बा। संस्कृत में कई शब्दन के एह अक्षर के सहायता से लिखल जाला आ एकर प्रयोग शुद्ध मानल जाला। ङ से कौनो शब्द के शुरुआत ना होखेला।

हिंदी में (खासतौर से पछाहीं हिंदी में) एह अक्षर के उच्चारण लगभग गायब हो चुकल बा आ एकरे जगह अं के मात्रा के बाद ग अक्षर के उच्चारण नियर बोलल जाए लागल बा। उदाहरण खातिर संस्कृत के गङ्गा अब हिंदी में गंगा के रूप में लिखल जाला। भोजपुरी में देखा-देखी गंगा लिखल जाला बाकिर अभिन भी बिहारी भाषा सभ (भोजपुरी, मैथिली, मगही) में ठेठ उच्चारण गङा भा गङ्ङा नियर होला।

उदाहरण[संपादन करीं]

निचे के उदाहरण में देखीं ङ के इस्तेमाल कहाँ होला:

रङ = रंग
रङ्ग = रंग
बङ्गाल = बंगाल
अङरेज = अंग्रेज